Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

II = (FAF/TAF) · 100 %. 
Bu yerda,
FA–TMK xorijdagi aktivlari;
TA–TMK aktivlari; 
FS–TMK xorijdagi sotish hajmi; 
TS–TMK sotish hajmi; 
FE–TMK xorijdagi xodimlari soni; 
TE–TMK xorijdagi xodimlari soni; 
FAF– TMK xorijdagi filiallari soni; 
TAF–TMK dunyodagi jami filiallari soni. 
3. Filial setini kengligi Indeksi (NSI–network spread index): 
NSI = N/(N*-1) · 100 %, 
Bu yerda: N*–har qanday to‗g‗ridan-to‗g‗ri xorijiy investitsiyalarni qabul 
qiluvchi dunyodagi mamlakatlar soni, N–TMK filiallari mavjud mamlakatlar soni. 
Moliya sohasidagi transmilliy subyektlarning tashkil topishi bevosita 
moliyaviy globallashuvga, ya‘ni yanada integratsiyalashgan global moliya bozori 

---

202 
shakllanishiga muvofiq amalga oshadi. Bu quyidagi sabablar ta‘sirida ro‗y berdi. 
Birinchidan, savdo predmeti sifatida valyuta aktivlari, kreditlar, qimmatli 
qog‗ozlar, va derivativlar bilan savdo qiluvchi xalqaro moliya bozorlarning paydo 
bo‗lishi hisobiga, ikkinchidan yangi informatsion–kommunikatsion texnologiyalar 
tufayli milliy moliya bozorlar o‗rtasidagi chegaralar yo‗q bo‗lib ketishi (birinchi 
navbatda rivojlangan mamlakatlar)–kelishuvlarda emitentlar/qarz oluvchilar va 
investorlar/kreditorlar rezidentligi keyingi vaqtlarda ko‗p holatlarda endi unchalik 
muhim emasligi. Natijada, milliy moliya bozorlari asta–sekin yagona global moliya 
bozoriga integratsiyalashmoqda
178
.
Dunyodagi asosiy TMK lar bu nomoliyaviy kompaniyalar bo‗lib, moliyaviy 
TMK lar aslida xorijda filiallari bo‗lgan ko‗pchilik yyetakchi banklar va moliya 
guruhlari hisoblanadi.