O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

Yu.A.Samarin
fikricha, o‘quv faoliyati samaradorligining ko‘rsatkichi 
o‘quvchilarda tafakkurning tizimliligi bilan dinamikligining kengayishidan 

---

308 
iboratdir.
Shunday ekan, pedagog doimo ta’lim jarayonini tashkil etish va 
boshqarishda bu jihatlarni inobatga olishi kerak. 
D.B.Elkonin
boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining o‘quv faoliyatini 
boshqarishga oid o‘z nazariyasini ishlab chiqqan bo‘lib, uning fikricha, o‘quv 
faoliyatini boshqarish uchun quyidagi tarkibiy qismlarni o‘quvchilar egallab 
olishlari zarur: 
1) berilgan o‘quv topshirig‘ini yechish uchun vositalar tanlash;
2) topshiriqlarni yechish jarayonida o‘z-o‘zini nazorat qilish;
3) o‘zlashtirilgan bilimlar, ko‘nikmalar sifatini baholash;
4) o‘z-o‘zini va topshiriq yechimini tekshirish;
5) o‘z oldiga maqsad qo‘ya olish;
6) simvollar (alomatlar, belgilar) bilan predmetning ichki munosabatlari 
mavjudligini tushunish kabilar.
N.D.Levitov
mazkur muammo bilan bevosita shug‘ullanmagan bo‘lsa-da, 
lekin o‘qituvchi tomonidan o‘quv faoliyatini boshqarish imkoniyati va uning 
mezonlari to‘g‘risida muhim fikrlarni ilgari suradi. O‘quv faoliyatini idora qilish 
uchun quyidagi jabhalar ishtirok etishi shart: 
1) tafakkurning mustaqilligi; 
2) o‘quv materialining tez va puxta o‘zlashtirilishi; 
3) o‘quvchilardagi aqliy topqirlik; 
4) ta’lim jarayonida vujudga keltirilgan muammoli vaziyat mohiyatiga chuqur 
kirib borish, ya’ni muhim alomatni nomuhimdan ajrata bilish; 
5) fikrlashda tanqidiylik, ijodiylik va boshqalar. 
Bularning muayyan tizim shakliga kelganligi ta’limni optimallashtirishning 
puxta negizini va shart-sharoitini yaratadi.