O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

Ijtimoiy ustanovka tarkibi: 
kognitiv, ijtimoiy ob’ekt haqida tasavvurlar; 
affekt holatidagi ob’ektga hissiy va baholash munosabatini aks ettiruvchi 
ta’sirchan; 

---

224 
xulq-atvor, shaxsning ob’ektga nisbatan muayyan xatti-harakatlarni amalga 
oshirishga tayyorligini ifodalaydi. 
ustanovkalar darajasi: 
oddiy ustanovkalar- uy sharoitida xatti-harakatni tartibga soluvchi; 
ijtimoiy ustanovkalar- insonning hayotning asosiy sohalariga (kasb-hunar, ijtimoiy 
faoliyat, sevimli mashg‘ulotlar va boshqalar) munosabatini aks ettiruvchi asosiy 
ijtimoiy munosabatlar.); 
instrumental funksiya (shaxsni ushbu ijtimoiy muhitning me’yorlari va qadriyatlari 
tizimiga kiritish). 
Ustanovka uch ierarxik darajadagi faoliyatni tartibga soladi: 
semantik-munosabatlar umumlashtirilgan bo‘lib, shaxsning shaxs uchun shaxsiy 
ahamiyatga ega bo‘lgan narsalarga munosabatini aniqlaydi; 
maqsadli- faoliyatning nisbatan barqaror xususiyatini aniqlaydi va muayyan 
harakatlar va shaxsning boshlangan ishini oxiriga yetkazish istagi bilan bog‘liq; 
operatsion ustanovka xuddi shunday vaziyatda sub’ektning o‘tmishdagi tajribasi, 
yetarli va samarali xatti-harakatlarning imkoniyatlarini prognoz qilish va muayyan 
vaziyatda qaror qabul qilish asosida vaziyatni idrok etish va talqin qilishga yordam 
beradi.