Deyiladi. Tabiatda uchraydigan aminokislotalarning umumiy soni 300 ga yaqin bo„lib, ulardan ba‟zilari ma‟lum organizmlardagina mavjud bo„ladi

Aminokislotalarning olinishi. 
Aminokislotalar olishning bir necha usullari 
mavjud bo„lib, quyida ularning eng asosiylari bilan tanishamiz. 
1. Oqsillar gidrolizatidan ajratib olish. 
Aminokislotalar olish uchun oqsillar 
odatda asosli, kislotali yoki fermentativ gidrolizga uchratiladi.
Oqsil + H
2
O Proteinogen aminokislotalar
Klassik usulda 6 n. xlorid kislota eritmasi (110 °C da qaynatiladi) yoki 8 n. 
sulfat kislota eritmasida kislotali gidroliz qilinadi. Gidroliz vaqti oqsilning tuzilishiga 
ko„ra 12 dan 72 soatgacha cho„zilishi mumkin. Valin, leysin va izoleysindan hosil 
bo„lgan peptid bog„lari gidrolizga nisbatan juda turg„un hisoblanadi. Triptofan to„liq 
parchalanib ketadi, serin va treoninlarning esa qariyb 10% qismi parchalanadi.
Merkaptoetansulfon kislotaning 3 n. eritmasi qo„llanilganda (110 °C da 24 soat 
qaynatiladi) triptofanning 95% qismini saqlab qolish mumkin. 
Ishqoriy gidrolizda avtoklavda (~700 kPa) 6 n. bariy gidroksid ishtirokida 
gidroksiaminokislotalar va sistein parchalanadi, triptofan esa saqlanib qoladi.
1.Ferment 
2.HCl, 24 s, t° 

---

17 
Oqsillarning fermentativ gidrolizi juda oson boradi va bunda fermentlar 
ta‟sirining o„ziga xosligidan bir necha fermentlar kombinasiyasidan foydalaniladi. 
Chunki, ba‟zi fermentlar ma‟lum aminokislotalar ketme-ketligini uzadi, xolos. Ayrim 
fermentlar esa universal xarakterga ega bo„lib, oqsillarni parchalashda keng 
qo„llaniladi.
Gidrolizatdan aminokislotalarni ajratib olishda kristallash (glutamin kislota), 
aktivlangan ko„mirda adsobsiyalash (aromatik aminokislotalar), xromatografik 
usullar (eng ko„p qo„llaniladi), elektroforez, ion almashinish xromatografiyasi, 
efirlarni fraksion haydash (Fisher bo„yicha), ekstraksiya va boshqa usullardan 
foydalaniladi. Bu usullarning mohiyati to„g„risida boshqa ma‟ruzalarda batafsil 
to„xtalib o„tiladi.