Oziq ovqat texnologiyasi kafedrasi oziq-ovqat texnologiyasi asoslari

1 tonna sutli margarin uchun xom ashyo va materiallar sarf miqdori:
1. Salomas T
er
– 31-34°S
S
1
= 461000/100 = 460 kg
2. Salomas T
er
= 35-36°S
S
2
= 11,21000/100 = 112 kg
3. Paxta moyi palmitini
P = 81000/100 = 80 kg
4. O’simlik moyi
M
u
= 16,361000/100 = 163,6 kg
5. Bo’yoqlar (ozuqaviy)
B = 0,151000/100 = 1,5 kg
6. Emulgator
E = 0,2 1000/100 = 2,0 kg
7. Tuz
T= 0,41000/100 = 4,0 kg
8. Suv
S
3
= 5,191000/100 = 51,9 kg
9. Yo’qotishlar va chiqindilar miqdori
Y
= 0,25 +0,1 = 0,35%
Y= 0,351000/100 = 3,5 kg
10. Yo’qotishlar va chiqindilarni hisobga olganda emulsiya miqdori:
E
m
= 1000+3,5 = 1003,5 kg
Shu jumladan:
1. Salomas T
er
– 31-34°S
S
1
1
= 461003,5/100 = 461,60 kg
2. Salomas T
er
= 35-36°S
S
2
1
= 11,21003,5/100 = 112,4 kg
3. Paxta moyi palmitini
P
1
= 81003,5/100 = 80,3 kg
4. O’simlik moyi
M
u
1
= 16,361003,5/100 = 164,17 kg
5. Bo’yoqlar (ozuqaviy)
B
1
= 0,151003,5/100 = 1,51 kg
6. Emulgator
E
1
= 0,2 1003,5/100 = 2,007 kg
7. Tuz
T
1
= 0,41003,5/100 = 4,01 kg
8. Suv
S
3
1
= 5,191003,5/100 = 52,08 kg
Maxsulot balansi
№
komponentlar
1t margarin 
uchun, kg
5,0 t margarin 
uchun, kg
1
Salomas, T
er 
= 31-34°S, 
qattiqligi 160-320 gr/sm
3
460,0
2300,0
142

---

2
Salomas T
er 
= 35-36°S
112,0
560,0
3
Paxta moyi palmitini T
er 
= 18-22°S
80,0
400,0
4
O’simlik moyi 
163,6
818,0
5
Bo’yoq 
1,5
7,5
6
Emulgator 
2,0
10,0
7
Tuz 
4,0
20,0
8
Suv 
51,9
259,5
9
Chiqindilar 
0,25
1,25
10
Yo’qotishlar 
0,1
0,5
BUG’ VA SUVNING HISOBI 
A. Texnologik ehtiyoj uchun sarflanayotgan bug’ning hisobi
1.
Pasterizatorda t
b 
= 20
0
C dan t
0 
= 95
0
C gacha sutni yopiq bug’ bilan isitish
D
1
= m · c (t
0
- t
b
) 
η
/ Jn = 4820 
∙
4,19 (95 - 20) · 1,1/1959 = 850,5 kg = 0,85 t/sut
bu erda: m – sut miqdori 
s – sutning solishtirma sig’imi s = 4,19 Dj/kg 
∙
k
η
– bug’ning yo’qotilishi hisobga oluvchi koeffistient 
η
= 1,1
Jn – to’yingan suv bug’ini foydali issiqlik berishi.
Jn = ch · x · 
η
n
= 2171 · 0,95 · 0,95 = 1952 Dj/kg
bu erda: x – quruq isituvchi bug’ darajasi – 0,95
η
n 
- issiqlikdan foydalanish koeffistienti 
η
n
= 0,95
2.
640 kg yog’li aralashmani isitish (ulardan 160,2 emulgator va 480,6 kg yog’) t
b 
= 
20
0
C dan t
0 
= 60
0
C gacha
D
2 
= (640 · 2,09 ( 60 – 20) + 160,2 · 167,6) + 160,2 · 167,6) / 1959 = 41 
≈
0,041 t
3.
Sutni ivitishdan oldingi isitish jarayonida t
b 
= 6
0
C va t
0 
= 28
0
C gacha
D
3 
= m · c (t
0
- t
b
) 
η
/ Jn = 4820 · 4,19 (28 - 6) · 1,1 / 1959 = 249,48 
≈
0,24948 t
4.
802,88 kg shakar eritmasi isitish (401,44 kg va 401,44 kg suv) 
t
b 
= 20
0
C va t
0 
= 95
0
C
D
4 
= 802,88 · 4,19 (95 - 20) / 1959 = 128,79 kg 
≈
0,12879 t
5.
1 t emulsiyani isitish qozonlariga 5
0
S gacha qizdirish. Margarin emulsiyasini 
issiqlik sig’imi 
S = 1,84 Dj/kg 
∙
k
D
5 
= 1000 · 1,84 · 1,1 / 1959 = 1,03 kg 
≈
0,00103 t
6.
24 soat yog’larni qabul qilish va saqlash rezervuarlarida issiqlik yo’qotilishini 
kom.si 1t margarin uchun 15 kg qabul qilamiz
D
6 
= 15 · 40 = 600 kt = 0,6 t
7.
Texnologik truba va uskunalarini yuvish uchun suvni isitish 
t
b 
= 20
0
C va t
0 
= 30
0
C
w = 0,5 · 40 = 20m
3
D
7 
= w · c (t
0
- t
b
) 
η
/ Jo = 20 000 · 4,19 (30 - 20) 
∙
1,1 / 2298 = 401,13 
≈
0,40 t
8.
Uskuna va trubaprovodlarni bug’ bilan bug’latish. 1 t margaringa amaliy 
ko’rsatkichlar bo’yicha bug’ sarfi 20 kg ni tashkil etadi.
D
8 
= 20 
∙
40 = 800 kg = 0,8 t
9.
Boshqa sarflar (umumiy sarfi 10 % )
D
9 
= (D
1
+ .......+ 
∆D)
∙
0,1 = (0,85 + 0,041 + 0,24948 + 0,12879 + 0,0413 + 0,6 + 0,40 
+0,8) · 0,1 
≈
0,31 t
10.
1t / s uchun bug’ning sarfi
D
t 
= (D
1 
+ D
2 
+ ….. D
8 
+ D
9
) = (0,85 + 0,041 + 0,24948 + 0,12879 + 0,0413 + 0,6 + 0,40 
+0,8+0,31) = 3,42 t