E nerge t ikas I a. I. Karshibayev

Ikki chulg‘amli transformatorlarda aktiv quvvat va energiyaning 
isrofi. 
Transformatordagi aktiv quvvat isrofi quyidagi ifoda orqali 
aniqlanadi: 
2
.
Т
x
K ю
P
P
P k



Δ
Δ

(5.1) 
Bu yerda: 
Δ
P
x
– 
nominal kuchlanishdagi salt yurishning aktiv isrofi, 
kVt; 
Δ
P
K
– 
nominal yuklamadagi aktiv yuklanish isrofi (qisqa 
tutashuvdagi aktiv isrof), kVt; 
k
yu
=S
h
/S
T.nom
– 
transformatorning yuklama 
koeffitsienti;
S
h
– 
transformatorning haqiqiy yuklamasi, kVA; 
S
T.nom
– 
transformatorning nominal quvvati, kVA. 
,
Δ
P
K
, S
T.nom
 
ning qiymatlari transformatorning ma`lumotlar 
katalogidan olinadi. Transformatordagi elektr energiya isrofi quyidagi 
ifoda orqali aniqlanadi, kVt s: 
2
W 
x
n
K
ю
иш
P T
P k T

 

Δ
, 
(5.2) 
Bu yerda: 
T
n
– 
transformator ishlashining yillik soatlari soni, 8760 s 
ga teng (kabisa yili uchun 8784 s); 
T
ish
– 
nominalga yaqin yoki teng 
yuklama bilan transformator ishlashining yillik soatlari soni; bir smenada 
T
ish
 
= 2400 s, ikki smenada - 
T
ish
= 5400 s, uch smenada - 
T
ish
=8400 s. 
Aktiv quvvat isrofi xuddi transformatorning o‗zidagi isrof hisobi 
tuzilgan 
elektr 
ta`minoti 
tizimi 
elementlari 
(elektr 
stantsiya 
generatorlaridan qaralayotgan transformatorgacha) dagi reaktiv quvvatga 
bog‗liq bo‗lib, iste‘molchi transformatorining isrofi quyidagi formula 
bo‗yicha aniqlanadi: 

---

263 
2
'
'
’
m
x
ю
k
P
P
k
P


