Javodbek yo q ubo V ergash hayitboyev huquqshunoslik

4-§. Davlatningfunksiyalari
Davlat funksiyalarining asosiy belgilari:
- m azm uni — davlat faoliyati bir xil jihatlarining yigindisi;
- miqyosi — funksiyalar davlatni bir butu n sifatida q a m ra b oladi;
- xususiyati — kompleks, majmuaviy;
- m aqsadi — insonning ijtimoiy himoyalanganligi, tashqi xavf­
sizlik va hk.
D avlatning funksiyalari ichki va tashqi funksiyalarga b o iin a d i. 
D avlatning ichki funksiyalari m am lakat ichki hayotini boshqarishga 
q aratilgan faoliyatining asosiy yo'nalishlaridir.
Ich ki fu n ksiya la rig a quyidagilar kiradi:
- regulyativ (tartibga solish, boshqarish);
- qo'riq lash (saqlash, m uhofaza qilish).
1. 
Regulyativ funksiya davlatning iqtisodiy va ijtimoiy sohadagi 
o 'rn in i belgilaydi:
I ) iqtisodiy:
-
iqtisodiy siyosatni ishlab chiqish va jam iyat iqtisodiy hayotiga 
t a ’sir etish;
18
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

- iqtisodiyotning davlat sektorini boshqarish;
- bozor m unosabatlarining huquqiy asoslarini o 'rn a tish va narx- 
navo siyosatini belgilash;
2) ijtimoiy:
-
ijtimoiy boylikni taqsimlash;
- aholining eng kam m uhofazalangan qismini (nogironlar, k o 'p
bolali oilalar, ishsizlar) him oya qilish, pensiya t a ’minoti kabilarni 
tashkil etish;
- sog'liqni saqlash, madaniyatni rivojlantirish, ja m o a t transportini 
tashkil etish, uy-joy qurish va hk.
3) siyosiy:
-
fuqarolarning huq u q va erkinliklarini him oya qilish;
- qonuniylikni va huquqiy tartibotni t a ’minlash;
- barqarorlik, millatlararo va fuqarolararo totuvlikni t a ’minlash:
4) m a ’naviy:
-
s a n ’atni qo'llab-quvvatlash;
- milliy m adaniyatni rivojlantirish;
- ja m iy a tn in g m a ’naviy-axloqiy sog'lomligi t o 'g 'r is id a g 'a m - 
xo'rlik qilish;
5) m oliyaviy:
-
soliq to'plash;
- bojxona nazorati;
- bevosita moliyaviy nazoratning o'zi.
2. 
Q o 'r i q l a s h funksiyasi d a v la tn in g h u q u q bilan m u s t a h k a m -
l a n g a n va t a r t i b g a s o l i n a d i g a n i j t i m o i y m u n o s a b a t l a r n i
t a ’m in la sh va h im o y a q ilishga q a r a t i l g a n q u y id a g i fa o liy a tin i 
t a q o z o etadi:
- fu q aro lar h u q u q va erkinliklarini m uhofaza qilish;
- tabiatni m uhofaza qilish;
- b archa shakllardagi mulklarni him oya qilish;
- h uquqni m uhofaza qilish.
Tashqi fu n ksiya la r
— davlatning xalqaro m aydondagi faoliya­
tining asosiy yo'nalishlari.
1. X alq aro hamkorlik: tashqi siyosiy faoliyat; tashqi iqtisodiy 
faoliyat.
2. M u d o fa a va milliy xavfsizlikni t a ’minlash.
X a lq a ro ham korlik h ar q an d a y davlat uchun hayotiy zaruratdir. 
Yer yuzida hozir 200 dan ortiq davlat bor. Ularning h ar biri m e ’yorda 
hayot kechirish va o 'z a r o ham korlik qilishga ehtiyoj sezadi.
X alq aro ham jam iyat xalqaro h u q u q n in g o'zagini tashkil etuvchi 
u m u m e ’tiro f etgan prinsip va qoidalarning butu n boshli majmuasini
19
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ish la b c h i q q a n . D a v l a t l a r va x a l q a r o t a s h k i l o t l a r o 'r t a s i d a g i
h a m k o rlik a n a shu p rinsiplar asosida am a lg a oshiriladi.
Suveren d av la t b o 'l g a n O 'z b e k is to n R e spublikasi j a h o n d a g i 
barch a davlatlar bilan faol ham korlik qilm oqda, k o 'p la b xalqaro 
t a s h k i l o t l a r , j u m l a d a n , eng nu fu zli x a l q a r o ta s h k i l o t b o 'l g a n
Birlashgan M illatlar Tashkilotining a ’zosidir.
D a v la tn in g m a m l a k a t m u d o fa a s i va xavfsizligini t a ’m inlash 
funksiyasini, eng avvalo, m am la k a tn in g Qurolli Kuchlari h a m d a
Milliy xavfsizlik xizmati bajaradi.