Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B. Marketing kommunikatsiyasi

9.1-jadval 
Tovar markasini idrok qilish uchun reklama vositalarining imkoniyatlari 
Maqsadli 
iste’molchi 
tavsifnomasi 
Tovar markasini idrok qilish maqsadlariga erishish uchun reklama 
vositalariga qo’yiladigan talablar 
murojaat 
yetkazish
rangi
ishlov berish 
davri
ta’sir tez-tezligi
1. Xabardorlik turi 
1.1.
 
Tanish. 
1.2.
 
Eslash. 
Vizual. 
Verbal 
Maqsadga muvofiq. 
shart emas 
Qisqa. 
Qisqa 
Baland. Past. 
2. Tovar markasi haqida axborot idroklilik darajasi va xarakteri 
2.1.
 
Sust jalb qilingan 
va axborot uchun 
mo’ljallangan. 
2.2.
 
Sust jalb qilingan 
va transformasion. 
2.3.
 
Yuqori jalb 
qilingan va axborot 
uchun mo’ljallangan. 
2.4.
 
Yuqori jalb 
qilingan va 
transformasion 
Verbal. 
Asosan vizual. 
Verbal. 
Asosan vizual 
Shart emas. 
Maqsadga muvofiq 
Shart emas 
Maqsadga muvofiq 
Qisqa. 
Qisqa. 
Uzoq. 
Qisqa 
Past. 
Baland. 
Past. 
Past 
Bunga qarab, kommunikatsiya byudjeti strukturasida aks etishi lozim bo’lgan 
marketing kommunikatsiyalari ustuvor yo’nalishlari belgilanadi. 
Shundan keyin kommunikasion ta’sir dizaynini takomillashtirish yo’nalishlari 
va asosiy mavzulari saralab olinadi. So’ngra korxona resurslarini hisobga olgan holda 

---

177 
talab qilinadigan va olish mumkin bo’lgan marketing kommunikatsiyalari byudjeti 
aniqlanadi. 
Axborot xabari xarakterini aniqlashda agar mavzuni ochib berishga o’ziga xos 
yondashuv talab etilsa, reklama tili va vositasi aniqlanadi. Joylashtirish varianti 
maqsadli muloqot doirasini maksimal qamrab olish talablariga muvofiq efirga chiqish 
(chop etish) tez-tezligi bilan belgilanadi. 
Ta’sir etishning eng samarali variantlarini tanlash uchun bozor tavsifnomalari 
(sotish kanallarini tashkil qilish, sotish jadvali, raqobatchilar harakatlari) va reklama 
vositalari (potensial muloqot doirasi soni va yo’nalishi, reklama qiymati) va ularning 
mazmuni (mavzusi, ijro etish darajasi, xususiyatlari) hisobga olinadi. 
Kommunikatsiya vositalarini saralab olishda tanish va eslash, shuningdek, 
maqsadli iste’molchining tovar haqida idrok qilish darajasi va xarakteri yordamida 
tovar markasini idrok qilish maqsadlariga erishishga muvofiqlik nuqtai nazaridan 
ularning imkoniyatlarini hisobga olish maqsadga muvofiq. 
Masalan, agar idrok qilishning transformasion turi idrok qilinganlik darajasi past 
bo’lgan maqsadli iste’molchining markani tanib olishiga erishish maqsadi qo’yiladigan 
bo’lsa, axborot ta’sirining asosiy hajmini bosma reklama va tashqi reklama vositalariga 
yo’naltirish lozim. Bunda reklama xabarini rangli rasmlar va iste’molchiga ta’sir 
etishning qisqa, lekin intensiv varianti bilan bezash maqsadga muvofiq. 
Dj.R. Rossister va L.Persi tomonidan reklama vositalarini iste’molchining idrok 
qilish xarakteri bo’yicha tanlash uslubiyati taklif etilgan
Kommunikasion ilgari surish rejasi qo’yilgan maqsadlar bo’yicha marketing 
rejasi bilan mos kelishi lozim. Agar marketing rejasi berilgan hajmda va bashorat 
qilingan narxlar bo’yicha mahsulot sotish qismida umumiy biznes-rejani qo’llab-
quvvatlashni ta’minlasa, marketing kommunikatsiyalari rejasi taklif etilayotgan tovar, 
narx, taqsimlash va bozorda ilgari surish usullariga javob beradigan g’oyalarni 
tarqatadi.