Rivojlantirishning ilmiy asoslari va muammolari ilmiy tadqiqot markazi xalqaro menejment

Ekzogen shoklar dasturi 
ishlab chiqilib 
tasdiqlandi. Bu dastur asosida Qashshoqlikni qisqartirish va iqtisodiy 
o‘sish dasturi orqali kredit olmaydigan sust rivojlangan davlatlarga 
ularning nazorat doirasidan tashqarida bo‘lgan shoklar tufayli vujudga 
keladigan to‘lov balansi muammolarini bartaraf etish uchun kreditlar 
taqdim etiladi. 

---

243 
Hozirgi kunda XVF tomonidan turli xildagi kredit instrumentlari yoki 
“mexanizmlari” ishlab chiqilgan bo‘lib ulardan a’zo mamlakatlardagi 
mavjud turli holatlarni bartaraf etishda foydalaniladi.
Kam daromadga ega bo‘lgan mamlakatlar kengaytirilgan kreditlash 
mexanizmi, “stend-bay” kreditlash mexanizmi va tezlashtirilgan kreditlash 
mexanizmi orqali imtiyozli foiz stavkalari bo‘yicha mablag‘ olishi 
mumkin. Imtiyozsiz kreditlar, asosan, “stend-bay” krediti, egiluvchan 
kredit liniyasi va kengaytirilgan kreditlash mexanizmi (asosan, uzoq 
muddatli ehtiyojlar uchun qo‘laniladi) to‘g‘risidagi kelishuv orqali 
beriladi. XVF, shuningdek, tabiiy ofat va urushdan keyingi qayta tiklashga 
yordam berish uchun favqulodda yordam beradi. Barcha imtiyozsiz 
mexanizmlar holatida Xalqaro Valyuta Fondining bozor bilan bog‘liq foiz 
stavkasi amal qiladi. U “yig‘imlar stavkasi” deb ataladi hamda yirik 
qarzlar bo‘yicha qo‘shimcha yig‘im undiriladi. Yig‘imlar stavkasi SDR 
bo‘yicha foiz stavkasiga asoslangan bo‘lib, asosiy xalqaro pul 
bozorlaridagi qisqa muddatli stavkalar o‘zgarishini hisobga olish uchun har 
hafta ko‘rib chiqiladi.
Kam daromadli mamlakatlar uchun yangi imtiyozli mexanizmlar 
iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirish va kambag‘allikni qisqartirishga 
mo‘ljallangan Trast fondi doirasida 2010-yil yanvarda tashkil etildi. Fond 
tomonidan moliyalashtirish sharoitlari birmuncha imtiyozli bo‘ldi, foiz 
stavkasi esa har ikki-yildako‘rib chiqiladigan bo‘ldi. Xalqaro Valyuta 
Fondi tomonidan tuzilgan barcha mexanizmlar mamlakatlardagi 
kambag‘allikni qisqartirish va uzoq muddatli iqtisodiy o‘sishni 
rag‘batlantirishga qaratilgan masalalarni hal etishga hamda makroiqtisodiy 
barqarorlikka erishishga yo‘naltirilgan dasturlarni qo‘llab-quvvatlash 
uchun mo‘ljallangan. 
Kengaytirilgan kreditlash mexanizmi