O ’ zb e k I s t o n r e s p u b L i k a s I q I s h L o q V a s u V x o ’ j a L i g I v a zi r L i g I samarqand qishloq xo’jalik instituti

001.429.008.BMI. 2015 y. 

---

U yerda mastit kasalli sigirlar suti alohida sog’ilib, to’kib tashlanadi; 
Antibiotik yuborilgan sigir sutini zavodga yuborish mumkin emas, bunday sut 
umumiy sutlar sifatini tushirib yuboradi.
Bunday sutni yuborgan shaxslar Davlatga katta jarima to’laydilar va suti qabul 
qilinmaydi.
Shuning uchun mamlakatdagi xo’jaliklarda mastitning oldini olish, 
tozalikka, sut sifatiga qattiq rioya qilish talabi juda kattadir.
Davlat sut zavodlarida, kichik zavodlarda, sutni qayta ishlash korxonalarida 
sut sifatini tekshiruvchi zamonaviy kompyuterlar bo’lib, sutning kimyoviy 
tarkibini va yuqorida aytilgan barcha ko’rsatkichlarni aniq ko’rsatib beradi.
Mamlakatda rejadagidan ortiqcha ishlab chiqarilgan sut hisobiga sifati past 
sutlar to’kib tashlanadi.
Isroilda sog’lom sigirlar ustidagi seleksiya ishlari juda yaxshi rivojlangan 
bo’lib, mastit kasaliga qarshi chidamli sigirlar ustida ish olib boriladi va nasli 
kasallikdan "tozalanadi".
Yashirin yoki klinik mastit bilan kasallangan sigir bir kunda qanchalik ko’p 
sut bermasin go’sht uchun so’yishga topshiriladi. Chunki, kasallik belgisi keyingi 
nasliga (avlodiga) ham gen orqali o’tishi aniqlangan.
Mastit kasaliga qarshi tozalikka juda katta e’tibor berilib, har kuni sigirni 
soqqandan keyin apparatlar 4 usulda tozalanadi: 
1. Suv bilan yuviladi. (1 apparatga 4l. suv). 3. Suv bilan yuviladi. 
2. Dezinfeksiyalanadi (Gipoxlorid Na). 4. Quritiladi. 
Har bir sigirni sog’ishdan avval sog’uvchi yodoform yoki xlorgeksid 
eritmasi bilan qo’lini yuvib dezinfeksiya qilishi kerak. Sog’ilgan sigirlar 
so’rg’ichlari stakandagi "Yodoform" (1,6%, 0,4% yodli eritma) yoki 
"Xlorgeksedin" ga botirib dezinfeksiya qilinadi.
Isroilda yiliga 1 mln. tonnadan ortiq sut ishlab chiqariladi. Shundan qo’y suti 
- 8700 tn. Echki suti - 2300 tn. Isroilda eng katta "TNUVA" sut qonserniga bir 
kunda 1,5 mln. tonna sut qabul qilinadi va 200 tn. sut qayta ishlanadi.
Bajardi 
Rahbar 
Yusupov A 
Karimov A