Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

(a→b) →((a→b)→a) 
3. Tezisni antitezis isbotlash orqali rad etish. Rad etilayotgan tezisga zid bo‗lgan Yangi tezis 
(antitezis) olinadi va isbotlanadi. Uchinchi istisno qonuniga muvofiq, antitezisning chinligidan tezisning 
xatoligi keltirib chiqariladi. Masalan, Prezidentimiz I.A.Karimov ―Tarixiy xotirasiz kelajak yo‗q‖ nomli 
maqolasida ―Amir Temir buyuk sarkarda bo‗lgan va yovuzliklar qilgan‖, degan tezisni Shunday rad etadi: 
―Inson bir paytning o‗zida ham bunyodkor, ham yovuz bo‗lishi mumkin emas. Ne-ne madrasayu 
masjidlar, oliy koshonalarni qurgan, ne-ne olimu fuzalolarning boshini silagan, Qur‘oni karimni yod 
bilgan inson yovuz bo‗lmaydi. Qonxo‗r odam ―Kuch-adolatda‖, deyishi mumkinmi? ‖
1 
Darhaqiqat, Sohibqiron Amir Temur homiyligida, uning ko‗rsatmasiga binoan yaratilgan 
bog‗lar, qurilgan imoratlar uning bunyodkor shaxs ekanligini yaqqol isbotlaydi. 
II. Argumentlarni rad etish. 
Tezisni isbotlash uchun opponent tomonidan keltirilgan argumentlar tanqid qilinib, ularning 
xatoligi yoki tezisni isbotlash uchun yetarli emasligi aniqlanadi. 
Argumenlarning xatoligi tezisning ham xato ekanligini isbotlamaydi, bunda tezis chin bo‗lishi 
ham mumkin:
p→q, p .
ehtimol, q 
III. Isbotlash usulini tanqid qilish orqali rad etish 
Rad etishning bu usulida isbotlashda yo‗l qo‗yilgan xatolar aniqlanadi. Bunda rad etilayotgan 
tezis chinligining, uning asoslash uchun keltirilgan argumentlardan bevosita kelib chiqmasligi asoslab 
beriladi. Isbotlash usulida yo‗l qo‗yilgan xato aniqlanganda tezis rad etilmaydi, uni qayta isbotlash talab 
qilinadi. 
Rad etishning yuqorida ko‗rsatilgan usullari ko‗pincha birgalikda, bir-birini to‗ldirgan holda 
qo‗llaniladi.