Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti



Download 4,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet432/665
Sana02.02.2022
Hajmi4,31 Mb.
#425111
1   ...   428   429   430   431   432   433   434   435   ...   665
Bog'liq
falsafa etika va estetika mantiq (1)

Tushunchani umumlashtrish 
hajmi tor tushunchadan 
hajmi keng tushunchaga (tur tushunchadan jins tushunchaga) fikran o‗tishdan iborat. Bunda 
berilgan tushuncha tur tushncha deb qabul qilinib, uning mazmunidan tur hosil qiluvchi belgilar 
chiqarib tashlanadi. Natijada mazmun jihatidan unga nisbatan kengroq, lekin hajmiga ko‗ra torroq 
bo‗lgan jins tushuncha xosil bo‗ladi. Masalan "Aylanma harakat" tushunchasi mazmunidan faqat 
ungagina xos bo‗lgan tur belgilarini chiqarib tashlasak, "Mexanik xarakat" tushunchasini hosil 
qilamiz. Umumlashtrish amalining chegarasi eng umumiy tushuncha, ya‘ni kategoriyadir. CHunki 
kategoriyalar uchun jins bo‗lgan tushuncha yo‗q. 
Tushunchani 
umumlashtrish 
amalining 
sxemasi 
quyidagicha: 
A - Erning o‗z o‗ki atrofida aylanishi 
V - aylanma harakat 
S - Mexanik harakat 
D – Harakat 
Tushunchani chegaralash va umulashtirish mallari kundalik 
hayotimiz va ilmiy bilishda keng qo‗llaniladi. Xususan barcha 
kategoriyalar ular yordamida ifodalanadigan nazariy qonunlar
goyalar, nazariyalar mavjud emperik tushunchalarni emperik qonunlarni umumlashtirish natijasida 
xosil bo‗ladi. 
Umumlashtirish muxokama yuritish jarayonida induktiv xulosa chiqarish usulida yaqqol 
ifodalangan bo‗ladi. Tushunchalarni umumlashtirishsiz fanning fundamental tushunchalarini yaratib 
bulmaydi, mavjud bilimlarni sistemaga solish qiyin va umuman, fan taraqqiy eta olmaydi. 
В
С 


283 
Tushunchalarni chegaralash amali esa, yaratilgan umumiy bilimlarni(nazariy tushuncha, 
g‗oya, nazariya va Shu kabilarni) talqin etishda ishlatiladi. Masalan Nyuton mexanikasidagi 
"Inersiya" tushunchasi Galiley nazariyasidagi "erkin tushish" tushunchasi yordamida tuShuntirilishi 
mumkin. 

Download 4,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   428   429   430   431   432   433   434   435   ...   665




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish