Jo`rayeva A

10 - ma’ruza mavzusi: Genetik axborotning ko`chirilish turlari. 
Replikatsiya va transkriptsiya mexanizmlari. 
Reja: 
10.1. Genetik axborotning ko`chirilishi va uning hujayra faoliyati uchun
ahamiyati. 
10.2. Genetik axborotning ko`chirilish turlari. 
10.3. Replikatsiyaning molekulyar asoslari. 
10.4. Transkriptsiyaning molekulyar asoslari. 
10.5. RNK ning posttranskriptsion o`zgarishlari. 
 
10.1. Genetik axborotning ko`chirilishi va uning hujayra faoliyati uchun
ahamiyati. 
Genetik axborotning ko`chirilishi, ya’ni irsiy xususiyatlarning 
uzatilishi tirik organizmlarning noyob xossasi hisoblanadi. Genetik axborotning 
saqlanishi va uzatilishi nuklein kislotalarning vazifalari hisoblanadi. Yadro 
xromosomalari va organizm hujayrasining mitoxondriya va xloroplastlaridagi 
DNK da joylashgan genetik dastur bir xil. Ularning ixtisoslashuvidagi farqlar 
hujayra rivojlanishi davomida genetik axborotning taqsimlanishida namoyon 
bo`ladi. Shuning uchun yetilgan, differentsiallangan hujayralar, masalan miya 
to`qimasi, jigar hujayralari bir-biridan molekulyar komponentlari to`plami bilan 
farqlanadi. Turli xil hujayralarning shakllanishini sxema ko`rinishida ifodalash 
mumkin: 
DNK 
↓ 
RNK 
↓ 
O`ziga xos oqsillar 
↓ ↓ 
Oddiy molekulalar ferment bo`lmagan fermentlar → o`ziga xos oqsil
(suv, mineral ionlar) oqsillar bo`lmagan bio
molekulalar sintezi 
↓ ↓ ↓ ↓ 
Maxsus subhujayra strukturalarining yig`ilishi 
↓ 
ixtisoslashgan hujayra