Jo`rayeva A

Gipofiz gormonlari 
 
Gormon 
Asosiy klinik belgilar 
Gormon ko`p ishlab 
chiqarilganda 
Gormon yetishmovchiligida 
Osish gormoni 
(somatotropin) 
Akromegaliya 
Pakanalik 
Kortikotropin 
Isenko-Kushinga 
kasalligi 
Buyrak usti bezi ikkilamchi 
yetishmovchiligi 
Tireotropin
Gipotireoz
Ikkilamchi gipotireoz 
Prolaktin 
Aminouriya, bepushtlik 
Sut bezlari rivojlanmasligi 
FSG (follikula 
stimullovchi gormon) 
Erta jinsiy shakllanish 
Jinsiy 
bezlar 
ikkilamchi 
gipofunktsiyasi, bepushtlik 
LG (lyuteinlovchi 
gormon) 
Erta jinsiy shakllanish 
Jinsiy 
bezlar 
ikkilamchi 
gipofunktsiyasi, bepushtlik 
Lipotropin 
Vazopressin 
Oksitotsin 
Darmonsizlanish 
- 
- 
Yog` bosish
(semizlik) 
Gipofiz orqa bo’lagining gormonlari. Bu gormonlarga vazopressin va 
oksitotsin kiradi. Ular dastlab gipotalamusning maxsus neyronlarida sintezlanib, 
turli neyronlar yordamida gipofizning orqa bo’lagiga o’tib, keyin qonga tushadi. 
Ikkala gormon ham nonapeptidlardir. 
Vazopressinning oksitotsindan farqi shundaki, N-uchida 3–o’rindagi 
izoleytsin o’rnida fenilalanin, 8 – o’rinda esa leytsin o’rnida arginin saqlaydi. 
Oksitotsinning biologik ta’siri tug’ish paytida bachadon silliq muskullari va 
sut bezlari alveolalari atrofidagi muskul tolalari qisqarishini stimullash bilan 
bog’liqdir. Vazopressin esa qon tomirlari silliq muskulaturasini qisqartirishni 
stimullab, shu bois kuchli vasopressor (tomirlarni qisqartirish) ta’siriga ega. Ammo 
uning asosiy vazifasi suv-tuz almashinuvini boshqarishdir. Vazopressin uncha 
yuqori bo’lmagan kontsentratsiyada ( 1 kg tana massasiga 0,2 ng) juda kuchli 
antidiuretik ta’sir ko’rsatadi, buyrak kanalchalari membranasidan suvning qayta 
so’rilishini stimullaydi. Me’yoriy odam organizmida vazopressin qon plazmasining 
osmotik bosimini va suv balansini nazorat qiladi. Patologiyada xususan, gipofiz 
orqa bo’lagi atrofiyasida qandsiz diabet rivojlanadi. Bu kasallikda siydik bilan juda 
ko’p miqdorda suyuqlik ajralib chiqadi. 
Gipofiz o’rta bo’lagi gormonlari. Gipofizning o’rta bo’lagida α- va β – 
melanostimullovchi (α- MSG va β- MSG) gormonlari sintezlanib, qonga o’tadi. 
α– MSG 13- aminokislotalardan, β – MSG esa 22-aminokislotalardan tuzilgan 
peptidlardir. Melanotropinlarning fiziologik vazifasi, melaninogenez pigment 
hujayralari (melanotsitlar) sonining ko`patishini stimullashdan iborat.