A b d u m a jid m a d r a im o V g a V h a r fu z a IL o V a manbashunoslik

1.2.1.5. «Shohnoma»
Abulqosim Firdavsiy qalam iga m a n s u b “ S h o h n o m a ” asari uch qism 
va 65 m in g b a y td a n iborat doston bo'lib, u 976—101 l-yillar orasida yozilgan.
U n in g birinchi qismi afsonaviy bo'lib, “A vesto” materiallariga asoslanib 
y o z i l g a n va E r o n h a m d a T u r o n x a l q l a r i n i n g d i n i y a q i d a l a r i va 
rivoyatlaridan bahs yuritadi.
A sarning ikkinchi va u c h in c h i qism lari m u h i m hisoblanadi. Ikkinchi
123

---

qism q a h ra m o n lik d o sto n i b o 'lib , q ad im g i E ro n p o dshohlari va u la r 
z a m o n id a o 'tg a n q a h r a m o n la r R u sta m va Kova siymolari talqin qilingan.
“ S h o h n o m a ” ning u ch in c h i qismi tarixiy d o s to n bo 'lib , u n d a E r o n va 
T u ro n n in g zardushtiylikning pay d o b o 'lis h id a n to arablar istilosigacha 
b o 'lg a n siyosiy hayoti talqin etilgan.
“ S h o h n o m a ” n in g q o ' l y o z m a n u s x a l a r i k o ' p m a m l a k a t l a r n i n g
kutubxonalarida, shuningdek O 'z R FA Abu R ayhon Beruniy nomidagi 
Sharqshunoslik institutida saqlanm oqda. Asarning to 'la matni H indiston 
(1829), Fransiya ( 1 8 3 8 -1 8 7 8 ), O lm oniya ( 1 8 7 7 -1 8 8 4 ), Eron (1 9 3 4 -1 9 3 6 ) 
va Rossiyada (I960—1971) chop etilgan, rus va o'zbek tillariga taijima qilingan.
" S h o h n o m a ” m atn in i tiklash ustida m a n b a sh u n o slik tadqiqot ishlarini 
B o y su n g 'u r M irzo ibn S h o h r u h H iro td a olib borgan. K o 'p tarixchilar, 
xususan M u h a m m a d M irxond u n d a n m a n b a sifatida foydalangan. Alisher 
Navoiy bu asarda lo f ko'pligini qayd etgan.