Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari

bool
(mantiqiy);

char
(simvolli);

wchar_t
(katta diapazondagi simvolli);
Qisqartirilgan yozuv 
To’liq yozuv 
x += a; 
x = x + a; 
x -= a; 
x = x - a; 
x *= a; 
x = x * a; 
x /= a; 
x = x / a; 
x %= a; 
x = x % a; 
Arifmetik 
amallar 
Razryadli 
amallar 
Nisbat 
amallari 
Mantiqiy 
amallar 
+ qo’shish
& va 
= = teng 
&& va
- bo’lish 
| yoki 
!= teng emas 
|| yoki 
* ko’paytirish
^ inkor 
> katta 
! inkor 
/ bo’lish 
<< chapga 
surish 
>= katta yoki 
teng 
% modul olish 
>> o’ngga 
surish 
< kichik 
- unar minus 
~ inkor 
<= kichik yoki 
teng 
+ unar plyus
++ oshirish 
-- kamaytirish 

---


int
(butun);

float
(haqiqiy);

double
(ikkilangan aniqlangandagi haqiqiy toifa).
Bular asosida tatkibiy toifalar shakllanadi. Tarkibiy toifalar massivlar, strukturali 
(tarkiblashgan), ko’rsatkichlar va sinflarni o’z ichiga oladi.
Quyidagi rasmda С++ tili standartidagi toifalar sxemasi keltirilgan. 
Butun toifalar
. Butun toifalar butun sonlarni tavsiflash uchun ishlatiladi. C++ tilida butun 
toifadagi ma’lumotlar quyidagi turlarda beriladi:

short
(qisqa); 

long
(uzun); 

signed
(ishorali); 

unsigned
(ishorasiz). 
4ta ishorali butun sonlar: 
signed char, short int, int, long int va 4ta 
ishorasiz butun sonlar: 
unsigned char, unsigned short int, unsigned int, 
unsigned long int ishlatiladi. 
Unsigned manfiy butun sonlarni ifodalaydi. Dasturda 
short int, long int, 
signed int 
va 
unsigned int
nomlarni mos ravishda 
short, long, signed 
va 
unsigned 
nomlar bilan almashtirish mumkin. Bundan tashqari butun 
sonlarga avtomat ravishda 
signed int 
toifasi beriladi
. 
Tartiblangan o’zgarmaslarni ifodalash uchun 
enum
xizmatchi so’zi orqali ifodalanadi. 
Masalan, enum {one=1, two=2, three=3,f our=4}; enum {zero,one,two,three}; 
– agar ro’yhatda o’zgarmaslarga qiymat berilmagan bo’lsa, ularga qiymatlar 0 dan boshlab 
avtomat ravishda o’zlashtiriladi: zero=0, one=1, two=2, three=3. 
Visual С++.NET 2005
bir nechta nostandart butun sonlarni ishlatish imkonini beradi. 
Masalan, 
long long
toifasi -9 223 372 036 854 775 808 dan 
+
9 223 372 036 85 775 807gacha 
oraliqdagi butun sonlarni ifodalaydi, xotirada 8 bayt joy egallaydi.