Мбт педагогика мажмуа 2020 21 Йил лотинча docx

DunyoqaraShning tarkibiy tuzilmasi
Umummadaniy dunyoqaraShni
ShakllantiriShda e’tiqod muhim ahamiyatga ega. E’tiqod
insonning o‘z qaraShlari va g‘oyalarining to‘g‘riligiga, orzu-umidlarining asosliligiga, xatti-
harakatlarining umumiy maqsad va talablarga mosligiga chuqur iShonch asosida paydo bo‘ladi. U
insonning hissiyoti, irodasi va faoliyatini belgilaydi, Shaxsni samarali faoliyatga yo‘llaydi. Ayniqsa,
hissiyot va aql dunyoqaraSh tarkibida muhim ahamiyatga ega. Madaniy dunyoqaraShda hissiyot
emotsional-ruhiy jihatdan muhim bo‘lsa, dunyoqaraShning aqliy jihati esa dunyoni tuShuniShdadir.
Hissiyot asosida quvonch, Shodlik, zavqlaniSh, hayotdan va kasb-koridan mamnunlik,
hayratlaniSh yoki norozilik, xavotirlaniSh, asabiylaShiSh, yolg‘izlik, zaiflik, ruhiy tuShkunlik,
g‘am-g‘ussa, nadomat, Vatani va eng yaqin odamlari taqdiridan befarq bo‘lmaslik kabi Shakllarda
namoyon bo‘ladi. Bularning barchasi dunyoni his etiSh muayyan dunyoqaraShning ShakllaniShiga
zamin yaratadi. Har bir kiShida hissiyot, fikr, bilim, e’tiqod, intiliSh, orzu-umid, qadriyatlar
dunyoqaraSh tarkibida birlaShib, olamni bir butun, yaxlit holda tasavvur ettiradi. Bilim ma’lum bir
hodisa yoki narsani baholaShda dunyoqaraShga aylanadi. Masalan, kiShilarning jamiyatdagi
axloqiy munosabatlari – axloqiy dunyoqaraShda, siyosiy, diniy munosabatlari huquqiy va diniy
dunyoqaraShda, ekologik munosabatlari – ekologik dunyoqaraShda. Madaniy munosabatlari
madaniy dunyoqaraShda ifodalanadi.