106
REJA:
1.
O‘qituvchining tashqi qiyofasi va o’zini tutishi
2.
Imidj haqida
tushuncha
Bugungi kunda imidj tushunchasi ishlab chiqish, savdo va o’zaro
munosabatlar jarayonida faol qo’llanilmoqda.
O’qituvchining imidji ularning shaxsi to’g’risida atrofdagilarga “ma’lumot”
berib qolmay, balki talabalarga samarali ta’sir ko’rsatish vositalaridan biri sanaladi.
Talabalarga samarali ta’sir ko’rsata olish uchun pedagog qanday imidjga ega
bo’lishi zarur. Pedagogning imidji uning sodda, ozoda, bejirim kiyinishi,
ta’limtarbiya jarayonida o’quvchining diqqatini tez jalb etuvchi turli yaltiroq
bezaklar (oltin, kumush taqinchoqlar)dan foydalanmasligi, fasl, yosh, gavda
tuzilishi, yuz qiyofasi, hatto, soch rangi va turmagiga muvofiq kiyinishida aks
etadi. Soch turmagi uning erkin
ishlashiga halaqit qilmasligi kerak.
Pedagogning kasbiy faoliyatiga mos ish kiyimiga ega bo’lishi talabalarga u
tomonidan ko’rsatilaigan tarbiyaviy ta’sir samaraorligini oshiradi. Zero, ish kiyimi,
eng avvalo, pedagogni tartibga o’rgatadi, qolaversa, uning tartibliligi talabalar ham
namuna bo’la oladi. Kasbiy faoliyat pedagogning pardoz maqsadlarida turli yorqin
ranglar (qizil, qora, ko’k, yashil, zarg’aldoq va b. rangli tirnoq va soch
bo’yoqlaridan) foydalanmasligini taqozo etadi. SHuningdek, pedagog ta’lim
muassasasiga o’ta hashamdor, ochiq, yaltiroq liboslarda kelmasligi zarur. CHunki
yorqin ranglar, hashamdor, ochiq, yaltiroq liboslar
Lug’aviy jihatdan “imidj”(ing.”image”) tushunchsi “siymo”,”timsol”,
“qiyofa”, va “obraz” ma’nosini bildirsa, mazmunan “joziba”,
“maftunkorlik” ma’nosini anglatishga
xizmat qiladi
Pedagog imidji-pedagog ma’naviy-axloqiy qiyofasi bilan uning tashqi
ko’rinishi o’rtasidagi o’zaro uyg’unlik, munosabatlarni ifodalaydi
107
talabalarning e’tiborini ta’lim olishdan chetga tortadi. Bu esa o’z o’zidan ta’lim
sifati va samaradorligiga ziyon yetkazadi.
Demak, “pedagogik mahorat” tushunchasi o’tgan asrning 8090 yillarida
ilmiypedagogik jihatdan asoslangan. Pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va
ularning malakasini oshirish tizimida “Innovatsion ta’lim texnologiyalari va
pedagogik kompetentlik” moduli negizida tinglovchilarni pedagogik mahorat
asoslar bilan tanishtirish maqsadga muvofiqdir. Pedagogik mahoratning tarkibiy
elementlari bilan
tanishish ular
tomonidan pedagogik texnika, nutq madaniyati, pedagogik
deontologiya, kommunikativ komptentlik kabi sifatlarni samarali o’zlashtirish,
pedagogik nizolarga oqilona yondashish imkoniyatini beradi.
Mohiyatiga ko’ra pedagogik mahorat yaxlit tizim bo’lib, uning tarkibida
pedagogik bilimdonlik, odob, qobiliyat, muloqot madaniyati, relaksatsiya, takt,
texnika, ijokorlik, tajriba va madaniyat, kommunikativ ta’sir ko’rsatish maaniyati
hamda nutq texnikasi malakasiga egalik ko’zga tashlanib, pedagog mahorati
bevosita kasbiypedagogik faoliyatda ko’rinadi. SHu sababli u pedagogik
jarayonning umumiy mohiyatini chuqur anglashi, bu jarayonda ustuvor ahamiyat
kasb etadigan qonuniyatlardan xabardor bo’lishi, pedagogik faoliyatni samarali
tashkil etish
mexanizmlarini puxta egallay bilishi lozim.
Pedagogik muloqot ruhiypsixologik ta’sir kuchiga ega. SHu sababli uni
tashkil etishda muloqot jarayonining ijobiy bo’lishini ta’minlash pedagogning
zimmasiga katta mas’uliyatni yuklaydi. Kasbiy faoliyatda muloqotni tashkil
etishda pedagoglar avtoritar, liberal va demokratik uslublardan foydalanadi. Ular
orasida liberal uslub pedagog shaxsida namoyon bo’lmasligi zarur.
Muloqot
jarayonida
pedagoglar
ehtiyotsizlik,
shaxsiyatparastlik,
suhbatdoshni ortiqcha majburlash;
sustkashlik, o’zini juda yuqori yoki past qo’yish;
haddan tashqari jonbozlik ko’rsatish kabi kamchiliklarga yo’l qo’ymaslikka
e’tiborni qaratishlari kerak.
108
Pedagogik jarayondagi muhim hodisalardan biri nizo bo’lib, ular yuzaga
kelgan vaziyatlarda ijtimoiy munosabatlardagi yakkahokimlikka yo’l qo’yib
bo’lmaydi.
Odatda pedagogik nizolar ikki usul:
1)
pedagogik usul;
2) ma’muriy usul bilan hal qilinadi.
O’qituvchining imidji atrofdagilarga uning shaxsi to’g’risida “ma’lumot”
berish bilan birga talabalarga samarali ta’sir ko’rsatadi. SHu sababli pedagogning
imidjida soddalik, tartiblilik, bejirimlik aks etishi kerak.
Mavzu yuzasidan savollar
1. “Imidj” va “pedagogik imidj” deganda nimani tushanasiz?
2. Zamonaviy pedagogning imidji qanday bo’lishi zarur?
Do'stlaringiz bilan baham: 
