Jurnaldan ko‘chirib bosilgan maqolalar «Til va ada biyot ta’limi»dan olindi, deb izohlanishi shart

I. Umumnutq 

qatlam so‘zlar

II. Uslubiy 

xoslangan 

so‘zlar

Zamonaviy 

qatlam so‘zlar

Uslubiy 

xoslangan 

so‘zlar

So‘zlashuv 

uslubiga xos

Ilmiy  uslubga xos

Vulgarizmlar

Jargonizmlar

Dialektizmlar

Oddiy so‘zlar

Varvarizmlar

Rasmiy uslubga xos

Publitsistik  uslubga xos

Badiiy 

uslubga xos

Kitobiy  

uslubga xos

so‘zi o‘zbekchaga so‘zma-so‘z tarjima qilinmasdan 

“cho‘chqalik”  so‘zi  mahorat  bilan  “iflos”  so‘zi  vositasi 

orqali ifodalangan. Mazkur so‘zni yana bir parchada 

uchratamiz: “Und bei anderer Gelegenheit hat seine 

Majestät das Wort gesprochen: Die Schweinerei muß 

ein Ende nehmen” – Bu holatda ham tarjimon bir xillik 

asosida yo‘l tutgan: “Boshqa bir munosabat bilan zoti 

oliylari, marhamat qilib, shunday degan edilar: Bunday 

ifloslikka xotima berish kerak”.

Demak, o‘zbek tilida ham nemis tilidagidek, so‘zma-

so‘z “cho‘chqa” yoki “cho‘chqalik” tarzida ifodalash 

biroz o‘rinsiz. K. Follmarning bu boradagi fikri muhim: 

“Cho‘chqa pastkash xohish-istaklar simvoli bo‘lib xizmat 

qiladi,  ifloslik,  isqirtlik  yoki  umuman  pastkashlikni, 

dangasalikni anglatadi” (3: 487). Manbalarda bu 

obrazli so‘z ijobiy ma’nolarga ham ega, xususan, 

nemislarda: “Cho‘chqa simvoli – ko‘pgina xususiyatga 

ega hayvon hisoblanib, ona cho‘chqa hosildorlik 

timsoliga o‘xshatiladi”. Misol uchun misr, yunon va kelt 

xalqlarining tasavvurida bu timsol baxt va hosildorlik olib 

keluvchi tumor sifatida qo‘llaniladi; (Dastlab “Schwein 

haben” frazeologik iborasi “nohaq baxtga ega bo‘lmoq” 

ma’nosida biroz kulgili hisoblangan. Uning kelib chiqishi 

o‘rta asr musobaqalariga borib taqaladi, oxirgi o‘rinni 

olgan ishtirokchi kulgili sovg‘a, ya’ni cho‘chqa bilan 

taqdirlangan). Demak, obrazli vositalarning boshqa 

tilga so‘zma-so‘z berilishi o‘zini oqlamasligi, qolaversa, 

bunday holatlarda lingvomadaniy xususiyatlarni 

inobatga olish muhim sanaladi. 

Xullas, badiiy adabiyotni o‘qish jarayonida chet 

va ona tili o‘rtasida madaniyatlararo muloqot amalga 

oshadi. Kitobxon o‘zga tilga xos bo‘lgan obrazlilikni 

idrok etish orqali o‘z bilimlarini muntazam boyitib boradi. 

Zero,  nemis  yozuvchisi  Yohann  Volfgang  Gyotening 

“Kimki o‘zga tilni bilmasa, o‘z tilini ham bilmaydi” degan 

hikmatli so‘zi o‘rinlidir.