Anatomiya odam tanasining shakli, tuzilishi, uning funktsiyalarini va

            Orqa  miyaning  funksiyalari.
  Har  -  xil  tajriba  va  kuzatishlar  orqa  miyada 
harakatlantiruvchi  refleks  markazlari  borligini  ko’rsatadi.  Bosh  miyasi  olib 

---

179 
 
 
tashlangan  baqa  ancha  murakkab  harakatlar  qila  oladi.  Bunday  baqani  pastki 
jag’idan  osib  qo’yib,  tanasining  o’ng  tomoniga  kislota  bilan  ho’llangan  qog’oz 
yopishtiramiz. Bunda orqa o’ng oyog’ining muskullari qisqaradi, baqaning oyog’i 
ko’tariladi  va  qog’ozni  o’sha  oyog’i  panjasi  bilan  olib  tashlaydi.  Baqaning  shu 
oyog’ini  qimirlamaydigan  qilib  bog’lab  qo’yamiz.  Baqa  qog’ozni  chap  oyog’i 
bilan  olib tashlaydi, chunki  qo’zg’alish  miyaning o’ng tomonidan  chap tomoniga 
o’tadi.  Biroq,  hayvon  o’z  tuzilishi  jihatidan  qanchalik  yuksak  bo’lsa,  uning 
harakatlarida bosh  miya  shunchalik katta axamiyatga  ega bo’ladi.  Odamda  ayrim 
hollarda jarohatlanish natijasida orqa miya bilan bosh miya orasidagi aloqa uzilib 
qolisi  mumkin.  Bunday  odamda  oddiy  reflekslar  (masalan,  tovoni  ta`sirlanganda 
oyog’ini  bukish  refleksi)  ro’y  bergan,  ammo  murakkab  harakatlar  mutlaqo 
bo’lmagan.  Orqa  miya  bilan  bosh  miya  orasidagi  aloqa  uzilgan  odamlar  hamma 
vaqt  yotaveradi,  o’tirib,  tura  olmaydi.  Orqa  miya  qon  tomirlarining  kengayish-
torayishiga,  ter  bezlarining  faoliyatiga  va  organizmning  boshqa  ko’plab 
funksiyalariga  ta`sir  etadi.  Orqa  miyaning  faoliyati  bilan  bog’liq  bo’lgan  barcha 
reaksiyalar  shartsiz  reflekslardir.  Shartsiz  reflekslar  irsiy  bo’lib,  ular  bola 
tug’ilgandan  keyinoq,  shu  reaksiyalarni  vujudga  keltiradigan  sabab  ta`sir  etsa, 
darxol namoyon bo’ladi.