42
bilan birga ish qilish juda qiyin. Ular har narsadan arzimagan kamchiliklarni topib,
barchani xafa qilib yuradilar.
Bekamlik kompleksidan qutulishning bir qiziq yo’li bor: odam o’z xatti-
harakatlariga zararsiz xatolarni atayin qo’shib ketishi kerak. Ya’ni ongli ravishda uncha
katta salbiy oqibatlarga olib kelmaydigan kamchiliklarga yo’l qo’yishi kerak. Bundan
tashqari, bunday odamga boshqalar ishida faqat yaxshi jihatlarga e’tibor berishni o’z-
o’ziga qoida qilib olish tavsiya etiladi.
Yana bir qiziq psixologik mashq – “teskari o’yin” deb nomlanadi. Har birimiz
nimanidir yoqtiramiz va nimalarnidir yomon ko’ramiz. Endi siz yoqtirgan narsangiz (yoki
shaxs) haqida eslang-da, uning salbiy tomonlarini sanashga tirishing. O’n soniya ichida
qancha ko’p salbiy xislat ayta olsangiz, shuncha yaxshi. Faqat, bu xislatlarni o’ylab
topmang – ular rostdan ham shu shaxs yoki narsaga tegishli bo’lsin. Endi yomon ko’rgan
narsangiz yoki odamingiz haqida eslang – uning yaxshi sifatlarini sanashga urinib
ko’ring. Bu o’yin sizga boshida juda qiyin keladi, ammo unga ko’nikib qolgandan so’ng,
sizga yoqqan va yoqmagan odamlar va narsalar haqida juda ko’p yangi narslarni bilib
olasiz.
Bekamlik kompleksi rivojlantirib yuborilsa, haqparastlik kompleksiga aylanib
ketishi mumkin. Bunday odam doim o’zini haq deb o’ylaydi va boshqalarni qoralab yoki
ayblab yashaydi. Borib-borib u o’zini dunyodagi haq yo’ldan borayotgan yagona odam
deb o’ylab qolishi mumkin. Bunda u boshqa “yo’ldan adashgan” bandalarni “haq yo’lga”
solish uchun astoydil urina boshlaydi. Agar bunday haqparastga aybdorlik tuyg’usi
kuchli odam ro’baro’ kelsa, “haqgo’y” “gunohkorni” o’z izmiga solib, undagi aybdorlik
hissini shu darajada oshirib yuboradiki, “gunohkor” o’zini bu dunyoda yashashga noloyiq
sezib suiqasdga qo’l urishi mumkin. Bunday holatlar hayotda ko’p uchraydi. Odamdagi
aybdorlik tuyg’usi o’z-o’zicha suiqasd uchun yetarli emas – uni “to’g’ri” odamlar
tashqaridan kuchaytirib bersagina odam kompleks qurboni bo’lishi mumkin.
Ishonchim komilki, siz haqparastlik kompleksidan holisiz. Mening kitobim bunday
odamning qo’liga tushmagan bo’lardi. Bunday odamni “Men har nima qilib bo’lsa ham
haqligimni isbotlayman”, “Men shu paytgacha hech adashmaganman va adashmayman
ham”, “Men qanday yashash kerakligini juda yaxshi bilaman”, “Mening ko’rgan
bilganlarim o’zimga yetarli” kabi ta’kidlari orqali tanib olish mumkin.
Baxtga qarshi, haqparastlik kompleksi har birimizda kuchsiz bo’lsa ham mavjud.
Axir, qay birimiz birov bilan bahsda osongina yengilamiz? Bahs san’ati haqida keyingi
boblarda aytib o’tilgan, ammo sizga kezi kelganda bir sirni ochib o’tay:
Do'stlaringiz bilan baham: |