N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva Shaxsiy KoMPyuter va ofis qUrilmaLarIGa texnik xizmat ko‘rSatish

11.2. Elektr tarmog‘ini himoyalash qurilmalari
Himoyalash qurilmalari kompyuter tizimlarini tarmoq kuch-
lanishining keskin oshishi, kamayishi va tushib ketishida 
zarar yetishidan saqlaydi. Xususan, tarmoq kuchlanishining 
oshib ketishi yoki uning sakrashi kompyuterning o‘zini ishdan 
chiqarishi mumkin, kuchlanishning birdaniga o‘chib qolishi yoki 
pasayishi ma’lumotlarning yo‘qolishiga olib keladi.

---

192
Kompyuterning elektr ta’minoti blokida ba’zi bir saqlaydi-
gan qurilmalar o‘rnatilgan bo‘ladi. Ba’zi bir yuqori sinf 
kompyuter larining elektr ta’minoti blokida yuqori kuchlanishdan 
va ortiq darajadagi tokdan himoyalash hamda tarmoqning 
ichiga kiruvchi halal darajasini pasaytirish uchun oddiy filtrning 
mavjud bo‘lishi ko‘zda tutilgan.
Elektr energiyasini berishda quyida keltirilgan uzilishlar 
bo‘lganda ham elektr ta’minoti bloki ishchi holatda qolishi va 
tizimni elektr energiyasi bilan ta’minlashni davom ettirishi kerak:
 
– ikki sekund ichida kuchlanish 80 V gacha kamaydi;
 
– yarim sekund ichida kuchlanish 70 V gacha kamaydi;
 
– bir sekund ichida kuchlanish 143 V gacha oshdi.
Ko‘pchilik yuqori sifatli elektr ta’minoti bloki (yoki ulangan 
tizimlar) quyidagi vaziyatlarda jismoniy buzilmaydi:
 
– energiyani uzatishda tanaffus;
 
– kuchlanishning har qanday pasayishi;
 
– kuchlanishning 2 500 V gacha sakrashi.
Elektr energiyasidagi uzilishlar vaqtida kompyuterni avto-
matik tarzda o‘chirish funksiyasi ko‘pchilik yuqori sifatli elektr 
ta’minoti blokining ichiga joylashtirilgan.
Elektr ta’minoti tarmog‘ini himoya qiluvchi ba’zi bir 
qurilmalar bilan tanishib chiqamiz.