Ishchi kasbini egallash

 

---

20 

 

Moyning namligini din va stark usulida aniqlash 

Moyning  o’z  namligini  Din  va  Stark  ixtiro  qilgan  apparat  yordami  bilan  aniqlash 

mumkin  (1-rasm).  Mazkur  apparatda  namlikni  aniqlash  qator  afzalliklarga  ega  bo’lib,  u 

namlikni yuqori darajada aniqlab olishga imkon beradi. 

 

1-rasm.

 Din va Stark apparati: 

1-yumaloq tagli kolba; 2-sovutgich; 3-qabul qilgich. 

Buning  uchun  kolba  (1)  ga  yog’  quyiladi,  100  ml  toluol  yoki  ksi-lol  qo’shib 

aralashtiriladi,  qabul  qiluvchi  (3)  joy  erituvchi  bilan  to’lg’aziladi.  Muzlatgach  (2)  paxta 

bilan berkitiladi.  Кeyin kolba bir  minutiga  100 tomchi  tushadigan qilib qizdiriladi. Biroz 

suv oqib tushgach, minutiga 200 tomchi tushadigan qilib qizdiriladi. Suvning miqdori 30 

minut  davomida  bir  xil  turmaguncha  qizdi-rilib,  keyin  to’xtatiladi.  So’ng  15  daqiqa  suv 

qabul qiluvchini 25

0

S issiqlikdagi suvga cho’ktiriladi va priyomnik ichidagi suvning hajmi 

o’lchanadi. 

Yog’dagi namlik foiz hisobida quyidagi formuladan topiladi: 

 

bu erda

: 

a – 

qabul qilgichdagi suvning hajmi, ml

 

hisobida;  

99,7 – suvning 25

0

S da bo’lgan zichligining 100 ga ko’paytmasi;  

r 

– tekshirilgan moddaning og’irligi, gr

 

hisobida. 

Tekshirilayotgan moddaning namligi qanchalik kam bo’lsa, namu-na og’irligi shuncha 

ko’proq  olinishi  kerak.  Masalan,  namlik  1%  dan  kam  bo’lsa,  namuna  og’irligi  200  gr 

olinishi  kerak.  Namligi  1,0-5,0%  bo’lsa,  og’irligi  100  gr,  namligi  5,0%  bo’lsa,  og’irligi 

25-50 gr bo’lishi kerak.  

Moy namligi aniqlangach texnik talablarda belgilangan me’yorlar bilan qiyoslanadi va 

moyga baho beriladi. 

O’simlik  moylari  sisterna,  bochka,  bidon  va  shisha  idishlarda  4-6

0

S  haroratda 

saqlanadi. Bunday tartibda moylar bir yil davomida sifatli saqlanishi mumkin. Saqlashda 

omborxonaning namligi 85% dan oshmasligi shart. 

1-Vazifa: 

Talabalarga  bir  necha  moy  namunalari  beriladi.  Yuqoridagi  tavsiyalarga 

ko’ra ular moy namunalarining sifat ko’rsatkichlarini baholashadi.