Book · September 005 citations 35 reads 4,397 author

söylem alanı
, 
söylem ilişkileri 
ve 
söylemin kipi 
olmak üzere şekil alır. Söylem alanı, söylem konusuyla ilgilidir. Örneğin 
bir duruşmadaki söylem ile bir maçta kullanılan söylem aynı değildir. Bu, 
söylem sahibinin konu alanına göre kendi yazın ya da metin türü gelene-
ğiyle ilgili deneyimine dayalı olarak söylemi yönlendirmesi anlamına ge-
lir. Söylem ilişkileri ise, söylemde bulunanlar arasındaki ilişkilere işaret 
eder. Örneğin, iki arkadaş arasındaki söylemle bir küçüğün, bir büyüğe 
hitap şekli farklıdır. Bunu belirleyen ise, toplumsal ilişkilerdir. Son olarak, 
söylem kipi doğrudan söylemde kullanılan iletişim aracına veya şekline 
dayalı olarak geliştirilen metin türü şekline işaret eder. Örneğin, sözlü dil 
ya da yazılı dil arasındaki fark ya da söyleşi diliyle, söylev arasındaki fark 
söylem  kipi kapsamında  değerlendirilebilir.  Dilin  çeşitliliği  bağlamında 
ele alınan bu iki boyut çeviri açısından iki konuyu gündeme getirir: bun-
lardan  birincisi,  örneğin  söylemin  alanına  ve  söylem  sahiplerine  dayalı 
olarak çeviride kısıtlama, öteki ise, eşdeğerliğin sözcük düzeyinden çıkıp, 

---

 
89 
metin düzeyinde ele alınmasıdır. Gerçi konuya dilbilim odaklı yaklaşımda 
bulunan çeviri kuramcıları bunu bir kısıtlama olarak değil, aksine bildiri-
şimin devamını sağlayan itici öğeler olarak değerlendirmişlerdir.  
Öte yandan dilbilimde söylem çözümlemesine dayalı metinsellik kav-
ramı,  çeviribilim  alanına  eşdeğerlik  bağlamında  yansıdığı  söylenebilir. 
Örneğin,