Biologiya 5 new indd



Download 5,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet77/118
Sana22.01.2022
Hajmi5,35 Mb.
#400272
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   118
Bog'liq
5-biologiya

Q e d u rtm _ u z
Bakteriyalarda  b o ‘ lgani  kabi  zam burug‘ larning  ham  foydali  va 
zararli  turlari  mavjud.  Odamlar  foydali  zam burug‘ lardan  ko‘ proq 
oziq-ovqat  sanoatida  foydalanadilar.  Ular  zararli  zam burug‘ larga 
qarshi  kurashish  usullarini  ishlab  chiqib,  o ‘simliklarni  himoya  qila- 
dilar.
H
1.  Zamburug'larni  o'rganuvchi  fan  qanday  nomlanadi?
2.  Achitqi  zamburug'idan  qanday  maqsadda  foydalaniladi?
3.  Nima  uchun  hamma zamburug'ni  ham  iste’mol  qilib  bo'lmaydi?
4.  Parazit  zamburug'lar  qanday  kasalliklarni  keltirib  chiqaradi?
m
  Daftaringizga  jadvalni  chizib,  uni  to ‘ldiring.
1
Zam burug‘  nomi
Foydasi  yoki  zarari
4 -la b o r a to riy a   m a s h g 'u lo ti
A c h itq i  z a m b u r u g 'id a n   fo y d a la n ib   non 
ta y y o rla s h   ja r a y o n i  bilan  ta n is h is h
Kerakli  jihozlar.  buyum  oynasi,  qoplag‘ich  oyna,  pipetka,  mik­
roskop,  filtr  qog‘oz,  shakar,  tuz,  iliq  suv,  un,  achitqi  zamburug‘i  (xa- 
mirturush).
Ishni  bajarish  ta rtib i.
1.  Shakarli  suvga  xamirturush  solib,  iliq  joyga  qo‘ying.
2.  Ko‘pchib  chiqqan  xamirturushdan  pipetka  yordamida  olib,  bu­
yum  oynasiga  tomizing.
3.  Qoplag‘ich  oyna  bilan  yopib,  ortiqcha  suvni  filtr  qog‘ozga  shim- 
diring.
34


4.  Mikroskop  yordamida  achitqi  zamburug‘larini  kuzating.
5.  Mikroskop  ostida  ko‘rganlaringizning  rasmini  daftaringizga  chi- 
zing.
6.  Bir  kosa  iliq  suvda  1  oshqoshiq  tuzni  eriting,  ozgina  yog‘  va 
xamirturush  soling.
7.  Kattalar  yordamida  yumshoq  xamir  qoring.
8.  Tayyor  xamirning  ustini  yopib,  issiq  joyga  qo‘ying.
9.  Oshgan  xamirdan  kulchalar  yasab,  yana  oshib  chiqquncha  poy- 
lang.
10.  Kattalar  yordamida  nonni  pishiring.
11.  Xulosa  yozing.
8 - § .   0 ‘ s i m l i k l a r   d u n y o s i
0 ‘ s im lik la rg a   x o s  x u s u s iy a tla r .  0 ‘simliklar  dunyosi  hayvonot 
dunyosidan  farqlanib,  tuproqqa  birikib  o ‘sadi.  0 ‘simliklar  oziq- 
lanish  jarayonida  atmosferadan  karbonat  angidridni  o ‘zlashtirib, 
glyukoza  hosil  qiladi  va  kislorod  ajratadi.
Barcha  tirik  organizmlar  kabi  o ‘simliklar  ham  nafas  oladi.  Nafas 
olish  jarayonida  oziqlanishdan  farq  qilib,  atmosferadan  kislorod 
yutib,  karbonat  angidrid  ajratadi.
0 ‘simliklar  tanasi  vegetativ  va  generativ  organlardan  iborat. 
Vegetativ  organlar  o ‘simlikning  oziqlanishi,  o ‘sishi  va  rivojlanishi- 
ni  ta’ minlaydi,  ularga  ildiz,  poya,  barg  kiradi.  Generativ  organlar 
o ‘simlikning  ko‘payishi,  tarqalishini  ta’ minlaydi,  ularga  gul,  meva, 
urug‘  kiradi.  Organlar  to ‘qimalardan  iborat.  0 ‘simlik  to ‘qimalariga 
qoplovchi,  asosiy,  mexanik,  o ‘tkazuvchi,  hosil  qiluvchi,  ajratuvchi 
to ‘qimalar  kiradi.  To‘qimalar  hujayralardan  tashkil  topgan.
0 ‘ s im lik la rn in g   a h a m iy a ti
0 ‘simliklar  tabiatda  katta  ahamiyatga  ega:
•  fotosintez  tufayli  atmosferaga  kislorod  ajratadi;
•  produtsent  organizm,  ya’ ni  organik  modda  hosil  qiladi;
•  ozuqa  zanjirining  asosiy  qismini  tashkil  etadi,  o ‘simlikxo‘r  o r­
ganizmlar  uchun  oziq  b o ‘ ladi;
•  suv  bug‘ latish  orqali  havoni  namlantirib  turadi.
0 ‘simliklarning  inson  faoliyatidagi  ahamiyati:

Download 5,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish