Biologiya 5 new indd

Q
  edurtm uz
Oziq  zanjiri  k e tm a -k e tlig in i  tuzish.
1.  Quyidagi  rasmlardagi  oziq  zanjirida  ishtirok  etayotgan  orga- 
nizmlarning  nomini  ketma-ketlikda  yozing.
2.  O‘zingiz  mustaqil  ravishda  oziq  zanjiri  tuzing.
3.  Oziq  zanjiridagi  produtsent  va  konsumentlarni  aniqlang
4.  Oziq  zanjiri  haqida  xulosa  yozing.
1 7 - § .   In s o n   va  t a b i a t
In s o n n in g   t a b ia t g a   ijo b iy   va  s a lb iy   t a ’ siri.  Odam  bare ha 
tirik  organizmlar  singari  tashqi  muhitdan  kislorod  va  ozuqani  qabul 
qiladi.  Odamlar  dastlab  o ‘simlik  mevasi  va  urug‘ lari,  ildizmevalari 
bilan  oziqlangan,  xom  g o ‘sht  iste’ mol  qilgan.  Keyinchalik  baliq 
ovlash,  yovvoyi  hayvonlarni  tutishni  osonlashtirish  uchun  turli  qu- 
rollar  yasay  boshlagan.  Qadimgi  odamlar  iqlimning  sovib  borishi 
natijasida  isinish  va  ovqat  tayyor lash  uchun  olovdan  foydalanish- 
gan.  Dehqonchilik  va  chorvachilikning  rivojlanishi  odamning  doimiy 
yashash  joyiga  ega  b o ‘ lishiga  sabab  b o ‘ lgan.
Odam  yashash  sharoitini  yaxshilash  m aqsadida  tabiatga  doi- 
mo  ijobiy  yoki  salbiy  ta ’sir  ko ‘ rsatib  kelgan.  Ijobiy  ta ’ sirga  odam 
tom onidan  o ‘simlikning  yangi  navlarini  yaratilishi,  hayvonlarning 
yangi  (g o ‘shtdor,  sersut  va  hokazo)  zotlarini  olinishi,  oziq-ov- 
qat  mahsulotlarining  ko ‘ paytirilishi  misol  b o ‘ ladi  (76-rasm).  Salbiy
83

---