O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

Aqliy mehnat bilan shug‘ullanuvchilarning quvvat va asosiy 

oziq moddalarga talabi 

 

 

 

Oqsillar, g 

 

 

---

326 

 

Yosh  

guruhi 

Jinsi  

Quvvat 

(kkal) 

Yog‘lar 

(g) 

Uglevodl

ar 

(g) 

Jami   Shund

an 

hayvo

n 

oqsili 

 

18-29 

30-39 

40-59 

 

Erkaklar 

2450 

2300 

2100 

72 

68 

65 

40 

37 

36 

81 

77 

70 

358 

335 

303 

18-29 

30-39 

40-59 

 

Ayollar  

2000 

1900 

1800 

61 

59 

58 

34 

33 

32 

67 

63 

60 

289 

274 

257 

 

Ushbu  guruh  odamlari  uchun  kunlik  ovqat  quvvatining  12% 

oqsillar,  30%  yog‘lar  va  58%  uglevodlar  hisobidan  bo‘lishi,  iste'mol 

qilinadigan yog‘larning 55% hayvon yog‘lari, 45% o‘simlik yog‘lari 

bo‘lishi tavsiya qilinadi. Ular har kuni 6070 g shakar qabul qilib turishi 

kerak. Aqliy mehnat kishilarida ko‘pincha ovqat bilan qabul qilinadigan 

va  harxil  faoliyat  uchun  sarflanadigan  quvvat  muvozanati  buzilishi 

kundalik  ovqat  tarkibiy  qismining  maqsadga  nomuvofiqligi  hamda 

yaqqol  kamharakatlilik  kuzatilganligi  bois,  ularda  tana  vaznining 

me'yordan  oshiq  bo‘lishi  (semizlik)  va  moddalar  hamda  quvvat 

almashinuvining buzilishi bilan bog‘liq hastaliklar teztez uchrab turadi. 

Shuning  uchun  ular  iste'mol  qiladigan  taomlar  tarkibida  antisklerotik 

moddalar  ko‘paytirilib,  asosiy  oziq  moddalari  hisobidan  qabul 

qilinadigan 

va 

vujud 

tomonidan 

sarflanadigan 

quvvat 

---

327 

 

muvozanatlashtirilish,  turmush  tarzini  jismoniy  tarbiya  va  sport  bilan 

shug‘ullanib turish tegishli o‘rin olishi zarur. Ularning ovqati biologik 

jihatdan 

to‘la 

qiymatli, 

quvvat 

jihatdan 

esa 

to‘la 

muvozanatlashtirilgan bo‘lmog‘i kerak. Bu narsa ovqat tayyorlashda 

tegishli  mahsulotlarni  tanlab  olish  yo‘li  bilan  amalga  oshiriladi. 

Chunonchi, oqsillar va yog‘lar bobida hayvon mahsulotlari me'yoridan 

oshib  ketmasligi,  ovqatga  to‘la  qiymatli  o‘simlik  yog‘laridan, 

kletchatka singari oziq tolalariga boy uglevodlardan ko‘proq ishlatish 

ma'qul.  Ovqatda  yog‘lar  almashinuvini  buzmaydigan  va  antisklerotik 

moddalardan  (metionin,  sistin,  A  vitamini,  D  vitamini,  E  vitamini,  B

1

 

vitamini,  B

2

  vitamini,  PP  vitamini,  C  vitamini  va  boshqalar)  boy  bulishi 

maqsadga muvofiq. Bunday moddalarning tabiiy  manbalari baliq, mol, 

qo‘y,  parrandalar  go‘shti,  sutqatiq,  pishloq,  o‘simlik  yog‘lari, 

grechka va so‘li yormasi, mosh, no‘xat, loviya, soya, ko‘katlar, meva 

va sabzavotlardir.  

29-jadval