Мавзу 1: Тупроқ кесмасини олиш усуллари хақида тушунча

Ishning mohiyati

:

Tuproqning suvni qabul qilib olishi va o’zi orqali yuqoridan

pastga qarab o’tkazish qobiliyatiga

tuproqning suv o’tkazuvchalik xossasi

deyiladi.

Suv o’tkazuvchanlik asosan ikki bosqichdan: shimilish va filtrlanish (sizib o’tish) dan

iborat. Suv o’tkazuvchanlik tuproqning mexanik tarkibiga, chirindi miqdoriga,

donadorlik darajasiga, zichligiga va kovakligiga bog’liq. Suvga chidamli uvoqli –

donador strukturali qumoq va soz tuproqlar, shuningdek qumli va qumoq tuproqlar

yuqori suv o’tkazish qobiliyatiga ega, Masalan, yengil mexanik tarkibli tuproqlarda

yirik g’ovakliklar ko’p bo’lganidan, suv o’tkazuvchanlik, ham doimo yuqoridir. Og’ir

mexanik tarkibli va kesakli changli strukturali tuproqlarda suv o’tkazuvchanlik past.

Tuproqning suv o’tkazuvchanligini baholashda N.A.Kachinskiy tavsiya etgan shkaladan

foydalanish mumkin. Shunga ko’ra, tuproq temperaturasi 10

0

S va suv bosimi 5 sm

bo’lgan sharoitda, tuproqning suv o’tkazuvchanligi quyidagicha baholanadi: agar

kuzatishning birinchi soatida 1000 mm dan ko’p suv o’tsa, tuproqning suv

o’tkazuvchanligi

buzuvchi

,  1000 dan 500 mm gacha -