O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti “mehnat ta’limi” kafedrasi

Metallarni texnologik xossalari. 
 
Metallarni  texnologik  xossalariga  kesib  ishlanishlik  toblanuvchanlik, 
payvandlanuvchanlik,  bolg`alanuvchanlik,  erigan  metallni  quyuvchanliligi  (ravon 
quyilishi) va boshqalar. Shulardan asosiy o’rinlarda metallni kesib ishlanuvchanlik 
hususiyati  turadi,  chunki  ko’pchilik  metall  buyumlarini  dastgohlarda  kesib 
ishlanadi.  
 
 
4-rasm. Qattiqlikni sinash 
sxemasi 
 
 
Kesib ishlanish xossasiga 
kesish tezligi, kesish kuchi, kirib 
ular ishlangan yuzani tozaligiga 
qarab aniqlanadi. Metallni bu 
hususiyatlari biror etalonga qarab 
solishtiriladi. Buning uchun A12 
markadagi avtomat po’lati olinadi.
 
 
1.4. Cho’yan ishlab chiarish texnologiyasi. 
 
Cho’yan,  asosiy,  domna  pechlarida  temir  rudalaridan  pirometallurgiya 
usulida olinadi. Binobarin, cho’yan ishlab chiqarish uchun xom ashyo sifatida turli 
temir rudalari, koks, flyus havo va boshqa materiallardan foydalaniladi. 
 
Temir  rudalari
.  Tarkibida  cho’yan  ishlab  chiqarish  uchun  arziydigan 
miqdorda temir bo’lgan tog’ jinslari