ozoddir». Kechagi tuzumni soginib eslaydigan yukmi? Shundaylar o‘zini kul
ekanliklarini, kul bulganliklarini bilishadimi? Mana shu kullikni anglash
ma‘naviyatdir. Mustakillik bu ozodlik, dedik. Ozodlik esa anglangan
zaruriyatdir. Ana shu ozodlikni anglash,-ma‘naviyatdir. Anglangan zaruriyat bu
iktisodiy-ijtimoiy, siyosiy, xukukiy va ma‘naviy jixatdan o‘z kadr-kimmatini
belgilayotgan, o‘z «Men» ini anglayotgan xalqimizning xayotiy extiyojidir.
Mustakillik anglangan zaruriyat ekan, demak u ma‘naviyatdan boshlanadi.
Mustakillik va ma‘naviyatning birlik dialektikasining sababi shundaydir.
Mustakillikning buyuk kadriyat ekanligini anglash, uni xayotiy extiyoj va
zaruriyat ekanligini tushunish ostida milliy o‘zlikni anglash, milliy gurur
tushunchalari yotadi. Mazkur tushunchalarni bilish uchun esa milliy mafkura
tushunchasini anglamogimiz zarurdir.
Mafkura nima? Mafkura – muayayn ijtimoiy gurux, katlam, millat,
jamiyat, davlat manfaatlari, orzu-istak va maksad-muddaolari ifodalangan
goyaviy-nazariy karashlar va ularni amalga oshirish tizimi. Unda manfaatlari
ifodalanayotgan kuch va katlamlarning utmishi, bugungi kuni va istikboli o‘z
ifodasini topadi. Mafkura kulami, mikyosi va istikboli uning kimlaring
manfaatlarini ifoda etishi, kanday maksadlarga xizmat kilishi xamda nimaga
tayanganligi
bilan belgilanadi. Ma‘lumki, O‘zbekston Respublikasi
Konstitutsiyasining 12-moddasida «O‘zbeksitonda ijtimoiy xayot, siyosiy
institutlar mafkuralar va fikrlar xilma-xilligi asosida rivojlanadi. Xech kaysi
mafkura davlat mafkurasi sifatida urnatilishi mumkin emas»
,
deyiladi. Bu
davlat mafkurasiz bulishi yoki mafkura kerakmi, yukmi degan savolni
kuyilishini bildirmaydi. Shuningdek, yakka mafkura, sinf, partiya, mulk va
shaxs xukmronligi, jamiyat rivoji kishilik tarixida kanday okibatlarga olib
kelishini
yakin
tariximizdan
yaxshi
bilamiz.
Prezident
I.Karimov
mustakillikning dastlabki yillaridanok: «Ma‘naviyatsiz xech kanday tarakkiyot
yuk, milliy istiklol mafkurasini ishlab chikmogimiz zarur» - degan kursatmani
bergan edilar. Chunki, mafkura bu istikbolning yaratuvchisidir. Prezidentimiz
I.Karimov: «O‘zbekistoning o‘z istiqlol va taraqqiyot yo‘li
»
asaridayok
Mustaqil O‘zbekistonni rivojlantirishning 4 asosiy ma‘naviy-axlokiy negizlarini
ko‘rsatib utgandilar. Bu negizlar: 1. Umuminsoniy kadriyatlarga sodiklik; 2.
Xalqimizning ma‘naviy merosini mustaxkamlash va rivojlantirish; 3. Insonning
o‘z imkoniyatlarini erkin nomoyon qilish; 4. Vatanparvarlikdir. Bu negizlar,
ayni paytda mustakillik mafkurasining asosiy tamoyillarini tashkil etadi.
Demak, umuminsoniy kadriyatlarga sodikliklikni mustakilligimiz manbai deb,
xalqimizning ma‘naviy merosini kamolotga erishishining dolzarb vazifasi deb,
insonda jo bulgan ijodiy ruxga erkinlikni berishni markaziy masala deb,
vatanparvarlikni ijtimoiy tarakkiyotimizning yo‘lchi yulduzi deb ta‘riflash
doirdir.
Do'stlaringiz bilan baham: