Istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot institutining

29
XALQ TA’LIMI:
MUAMMOLAR, IZLANISHLAR, YECHIMLAR
Davlatlarning moliyaviy holati va ta’lim darajalarida maktablarning yopilishi 
masshtabi:
2020-yil  mart-aprel  oylaridan  boshlab  pandemiyaning  to‘lqinlariga 
qarab  maktablar  bir  necha  marotaba  ochib-yopilgan.  Respodentlarning 
 
21  %i  2021-yil  fevral  oyida  ham  boshlang‘ich  ham  o‘rta  ta’lim  maktablari 
 
COVID-19  tufayli  yopilishi  davom  etganligini  ta’kidlagan.  Daromadi  past 
va  o‘rta  bo‘lgan  mamlakatlarning  28%i,  daromadi  o‘rtadan  yuqori  bo‘lgan 
mamlakatlarning 15%i, yuqori daromadli mamlakatlarning 28%ida maktablarning 
hamma  bosqichi  to‘liq  yopilgani  ta’kidlanadi.  Daromadi  past  bo‘lgan  davlatlar 
haqida ma’lumotlar yo‘q (1-3a / b rasm).
O‘quvchilarning  standartlashtirilgan  baholari  –  ta’limdagi  yo‘qotishlarini 
o‘lchash,  kuzatish  va  taqqoslashga  yordam  bergan.  Shu  bilan  birga, 
mamlakatlarning 1/3 qismida o‘quvchilarni pastki darajadagi o‘quv yo‘qotishlarini 
standartlashtirilgan tarzda baholash uchun qadamlar qo‘ygani ma’lum qilingan.
Mamlakatlarning 41%i o‘quv yilining uzaytirgan bo‘lsa, 42%i o‘quv dasturining 
ayrim yo‘nalishlari ustuvorligi to‘g‘risida, mamlakatlarning yarmidan ko‘pi (54%) 
barcha  ta’lim  bosqichlarida  hech  qanday  o‘zgartirishlar  kiritilmaganligini  yoki 
amalga oshirilmasligini ma’lum qilgan. 
So‘rov  natijalari  shuni  ko‘rsatadiki,  dunyodagi  millionlab  bolalarni  o‘qitish 
vaqtining  qisqarishi  ta’limdagi  yo‘qotishlarning  ko‘payishiga  olib  kelgan. 
Shuningdek,  hukumatlar  tomonidan  yo‘qotishlarni  qoplash  maqsadida  turli  xil 
yondashuvlar va siyosatni amalga oshirilgan. Bu – o‘quv dasturlarini o‘zgartirish, 
maqsadli  tuzatishlarni  joriy  etish,  o‘qituvchilarning  kasbiy  kompetentligini 
rivojlantirish  va  boshqa  shu  kabi  mexanizmlarni  o‘z  ichiga  oladi.  Bu  kabi 

---

30
A.AVLONIY NOMIDAGI XALQ TAʼLIMI 
 
MUAMMOLARINI O‘RGANISH VA ISTIQBOLLARINI 
BELGILASH ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI
mexanizmning samaradorligi – amaldagi ta’sirni kamaytirish, ko‘proq COVID-19 
dan oldingi ta’lim berish darajasiga qaytarish bilan bog‘liq, deb ko‘rsatilgan.