Oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi andijon davlat universiteti

Tabiat 
tuzilishining  sifat  jihatidan  har  xil  bosqichlari
  haqidagi  tasavvurlarni  ob’ektiv 
idealistlar Shelling va Gegel rivojlantirdi. Shelling o‘z oldiga oliy maqsad sari tabiat 
rivojlanishining  barcha  bosqichlarini  izchil  yoritish,  ya’ni  tabiatni  vazifasi  ongni 
yaratishdan iborat bo‘lgan maqsadga muvofiq yaxlitlik sifatida o‘rganish vazifasini 
qo‘ydi.  Gegel  qayd  etgan  tabiat  bosqichlari  «dunyo  ruhi»  ijobiy  faoliyatining 
rivojlanishi va tajassumi sifatida talqin qilinuvchi evolyutsiyaning turli bosqichlari 
bilan  bog‘landi.  Gegelda  u  mutlaq  g‘oya  nomini  oldi.  Gegel  mexanik  hodisalar 
kimyoviy hodisalarga (ximizm) va so‘ngra tabiiy hayot (organizm) va amaliyotga 
o‘tishi to‘g‘risida so‘z yuritdi.