Mineral aziqlaniwi

Biosferada azot aylanisi.O`simlik qabillay alatug`in azot 

formalari

.

 

    Azot planetada en ko`p tarkalgan element esaplanadi. Ol 

atmosferanin 75,6% in quraydi. Azottin zapasi 4x1015 

tonnasin quraydi. 1m2 xaua baganasinda 8 tonna azot 

boladi. Xauadagi bul molekulaliq  azot o`simlikler 

ta`repinen o`zlestirilmeydi, oni tek g`ana azot 

fiksatsiyalaytug`in mikroorganizmler, o`simlikler qabillay 

alganday xalga keltiredi, 1 gektar qara topiraqli maydanda 

ortasha 200 kg nan kem bolmagan o`simlik qabillaganday 

azot boladi, basqa topiraqlarda mug`dari 3-4 esege kem. Bul

azot ammoniy

 NH4 + ha`m nitrat NO3 ionlari xalinda 

ushiraydi. NO3 (nitrat ionlari) xareketshen topiraqta ko`p 

uslanip turilmay, suw jardeminde topiraqtin`  tomengi 

quramina shekem jetedi. Nitrattin mug`dari topiraqta 

kobeyedi. Usi waqitta nitrifikatsiya bakteriyasinin xareketi 

baslanadi. Topiraqtag`i nitrat azottin mug`dari 

mikrobiologiyaliq protsessine ha`m jerdi shayip 

suwg`ariwga baylanisli.

---