B. A. Nazarbayeva



Download 7,56 Mb.
Pdf ko'rish
bet141/288
Sana15.01.2022
Hajmi7,56 Mb.
#368689
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   288
Bog'liq
konstruksiyalashga kitob

                                                      r = 

1 – ε                                                        (4.93) 




205 

 

Stefan-Bolsman qonuni 



T

 haroratga ega bo‘lgan yuzadan absolyut nolga teng 

bo‘lgan  haroratga  ega  bo‘lgan  sovuq  cheksiz  kenglikka  nurlatiladigan 

nurlanishning quvvatini aniqlaydi. Issiqlik nurlanishlarini issiqlik datchiklari bilan 

detektorlashda  datchikdan  obyektga  nurlanishni  ham  hisobga  olish  zarur  bo‘ladi. 

Issiqlik  datchiklari  faqatgina  issiqlik  nurlanishining  foydali  quvvatini  (ya’ni 

obyektning  nurlatish  quvvati  minus  datchikning  o‘zining  nurlatish  quvvati) 

aniqlashga qodir bo‘ladi. Datchikning obyekt tomonga qaragan yuzasi ε

nurlatish 



qobiliyatiga  ega  bo‘ladi,  va  shundan  kelib  chiqqan  holda,  uning  qaytarish 

qobiliyati 



p



1  -  ε


ga  teng  bo‘ladi.  Datchik  nurlanishni  qisman  yutishi  sababli 

butun 

F

b0 


nurlatish  quvvati  foydali  bo‘lib  hisoblanmaydi.  Quvvatning 

F

ba 

qismi 


datchik tomonidan yutiladi, qolgan 

F

br 

qismi obyektga qaytariladi (4.29- rasm). Bu 

mulohazalarda datchikning yon-atrofida boshqa nurlatish obyektlari yo‘q deb faraz 

qilinadi. 

Qaytarilgan  nurlanishlar  oqimi  datchikning  qaytarish  koeffitsiyentiga 

proporsional bo‘ladi: 

                                     F

br 


= - 

p

s

 F

b0 



= - 

A

ε(1 - ε


s



T



4

                                        (4.94) 

Minus  belgi  qaytarilgan  oqim  asosiy  nurlanish  oqimiga  qarama-qarshi 

yo‘nalganligini bildiradi. Natijada obyektning foydali nurlatish quvvatini quyidagi 

ifodadan topish mumkin: 

                                        F

= F


b0 

+ F


br 



A

εε

s

σ



T

4

                                               (4.95) 

O‘zining yuzasining T

s

 haroratiga bog‘liq ravishda datchik obyektga o‘zining 



issiqlik oqimini nurlatadi: 

                                        F

=  - 


A

εε

s



σ

                                                            (4.96) 

Qarama-qarshi  tomonga  yo‘nalgan  bu  ikkita  oqim  ikkita  yuza  orasida 

harakatlanadigan foydali oqimni shakllantiradi: 

                                       F

 

= F



+ F




A

εε

s

σ (



T



)                                        (4.97) 

 



206 

 

 



   

ɤ 

n



u

rlan


is

h

 



Gen

tg

en



 n

u

rlan



is

h

 



 

UB

 n



u

rlan


is

h

 



 

 K

o‘



rin

ad

ig



an

  

n



u

rlan


is

h

 



Y

aq

in



 IQ

 d

iap



az

o

n



d

ag



to‘

lq

in



lar

 

O‘



rta

 IQ


 d

iap


az

o

n



d

ag



to‘

lq

in



lar

 

Uzo



q

 IQ


 d

iap


az

o

n



d

ag



to

‘lq


in

lar


 

 

R



ad

ar

lar



 n

u

rlan



is

h



Mik

ro

to‘



lq

in

li



 p

ec

h



lar

 n

u



rlan

is

h



 

TV

 va



 FM

 d

iap



az

o

n



d

ag



ra

d

io



to‘


lq

in

lar



 

Qis


q

rad



io

to‘


lq

in

lar



 

 

AM



  

d

iap



az

o

n



d

ag



ra

d

io



to‘

lq

in



 

4.27- rasm. Elektromagnitik nurlanish spektri 

 

Bu  ifoda  issiqlik  nurlanishining  foydali  quvvatini  chiqish  elektr  signaliga 



qayta  shakllantiradigan  issiqlik  datchigining  ishini  tasvirlaydi.  U  shuningdek 

datchik tomonidan yutilgan F issiqlik oqimi bilan obyekt va datchikning absolyut 

haroratlari o‘rtasidagi bog‘lanishni o‘rnatadi. 


Download 7,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   288




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish