B. A. Nazarbayeva

Kondensator.   

Sig‘imni  hisoblash  uchun  plastinkalar  o‘rtasidagi 

V

 

potensiallar farqini va kondensatorning 

q

 zaryadini bilish zarur bo‘ladi: 

                                                        C =                                                           

(4.19)

 

Yassi kondensatorning sig‘imini topish uchun yana bitta formula mavjud: 

                                                      C = 

                                                        

(4.20)

 

Sig‘im  datchiklarini  loyihalashda  aynan  ana  shu  bog‘lanishdan  ko‘proq 

foydalaniladi.  U  plastinkalarning  maydoni  bilan  ularning  orasidagi  masofa 

o‘rtasidagi  o‘zaro  bog‘lanishni  o‘rnatadi.  Bu  parametrlardan  biri  o‘zgarganda 

sig‘imning  qiymati  o‘zgaradi,  buni  mos  keluvchi  sxemalar  yordamida  etarlicha 

aniq  o‘lchash  mumkin.  Shuni  qayd  qilish  lozimki,  (4.19)  va  (4.20)  tenglamalar 

faqatgina 

parallel 

plastinkali 

kondensatorlar 

uchun 

adolatli 

bo‘ladi. 

Plastinkalarning 

geometriyasining 

o‘zgarishi 

bu 

formulalarning 

modifikatsiyalanishiga  olib  keladi. 

A/d

  nisbat  parallel  plastinkali  kondensatorning 

geometrik omili deb ataladi.  

4.5A-rasmda  silindrik  kondensator  ko‘rsatilgan.  U  ikkita  koaksial 

silindrlardan tashkil topgan, ularning radiuslari 

a

 va 

b

 ga, uzunligi esa – 

l

 ga teng. 

Agar 

a 



  b

  bo‘lsa,  chekkadagi  effektlarni  hisobga  olmaslik  mumkin,  sig‘imni 

hisoblash uchun esa quyidagi formuladan foydalanish mumkin: 

                                            C = 

                                                     

(4.21) 

Bunda 

l

 – ikkita silindrning qoplanish zonasi (4.5B- rasm),         

---

149 

 

   

  koeffitsiyent  esa  koaksial