3.3.1. Fizik xavfsizlikni nazoratlash
Biror fizik xavfsizlikni mos xavfsizlik nazoratisiz, amalga oshirish qiyin.
Fizik xavfsizlik nazorati bardoshli fizik xavfsizlik muhitini yaratishi uchun turli
darajalarda amalga oshirilishini talab etadi. Fizik xavfsizlik nazoratini qaysi
darajada amalga oshirilishiga qarab, ular quyidagicha tasniflanishi mumkin:
-
ma’muriy
nazorat
xavfsizlikni
nazoratlashda
inson
omilini
mujassamlashtiradi. Turli lavozimlardagi barcha xodimlar ma’muriy nazoratni
qurishda inobatga olinishi kerak. Ma’muriy nazorat har bir foydalanuvchi
boshqarishi mumkin bo’lgan resurslarga asoslanib, boshqaruv cheklanishlarini,
amaliy muolajalarni, qayd yozuvini amalga oshirish muolajalari va axborot tizimi
uchun mos himoya darajasini o’z ichiga oladi. U asosan insonni boshqarish uchun
shaxsga qaratilgan usullarni amalga oshiradi.
-
fizik nazorat
tashkilotlardagi fizik tizimlarga zarar yetishini oldini olish bilan
shug’ullanib, qurilmalarni, bino yoki biror bir maxfiy muhitni ruxsatsiz
boshqarishdan himoyalashni qamrab oladi. Fizik nazorat qurilmaning yo’qolishi
103
yoki o’g’irlanishi, tasodifan zararlanishi yoki yo’q qilinishi, yong’in yoki tabiiy
ofatlar kabi tahdidlardan himoyalashga xizmat qiladi.
-
texnik nazorat
mantiqiy nazorat kabi tashkilotdagi fizik aktivlardan yoki
binolardan foydalanishni nazoratlash texnologiyalardan foydalanib, odatda
taqiqlangan hududda foydalanishlarni nazoratlash uchun kompyuter qurilmalari,
dasturlari, amallari va ilovalardan foydalanadi.
-
fizik xavfsizlikni nazoratlash, joylashuv va arxitektura.
Tashkilotlar o’zlari
uchun binolar sotib yoki ijaraga olishdan oldin binoning joylashuvi, qo’shni binolar,
elektr va suv manbalari, kanalizasiya tizimi, kichik va katta yo’llarga yaqinligi,
transport masalasi, tez yordam ko’rsatish holati, shifoxona, ayeroportga yaqinligi,
mazkur hududdagi jinoyatchilik ko’rsatkichi yoki turli xavfsizlik insidentlarining
mavjudligi va boshqa fizik xavfsizligiga ta’sir qilishi mumkin bo’lgan barcha
omillarni e’tiborga olishlari shart. Tanlangan hudud toshqinlar, tarnadolar, yer
silkinishi, dovul, yong’inlar kabi tabiiy ofatlardan xoli bo’lishi tavsiya etiladi.
Binolarning joylashuvi haqida yetarlicha axborotga ega bo’lib, ichki tuzilma
va arxitekturani loyihalash va rejalashtirish vaqtida tashkilot tomondan binodagi
barcha aktivlarning ro’yxati tayyor bo’lishi lozim.
Tashkilot infratuzilma va arxitekturasini loyihalashda quyidagi jihatlarga
e’tibor berishi lozim:
-
binoga kirish eshiklarining soni, asosiy kirish, zinalar, lift, mashinalar
to’xtab turish joylari, o’tish yo’laklari va qabul qilish hududlarini
aniqlashtirilganligiga;
-
joylashgan hududga yaqin qo’shni binolarning ichki va tashqi
arxitekturasi va atrofdagilar haqida qo’shimcha ma’lumot olish uchun binolarning
egasi va menedjerlari bilan suhbatlashilganiga;
-
halokatli buzilishlar va tashqi tomondan aktivlarni ko’rinishi orqali
zarar yetishi mumkin bo’lgan tahdidlarga;
-
agar bino boshqa tashkilotlar bilan sheriklikda foydalanilsa, ularni
sizning shaxsiy ma’lumotlaringizga va muhim aktivlaringizga ta’sirini
o’rganilganligiga;
104
-
fizik xavfsizlikni, maxfiy ma’lumotlarni saqlash va tashkilot faoliyatini
samarali tashkil etishini nazoratlash uchun talab etilgan muhim infratuzilmani
aniqlashtirishga.
Do'stlaringiz bilan baham: |