Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya



Download 4,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet84/519
Sana14.01.2022
Hajmi4,04 Mb.
#362516
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   519
Bog'liq
biofarmatsiya

 
 
Yuza kattaligi

Suspenziyalarda yuza kattaligi dispers zarrachalarga kattaligiga bog‘liq bo‘ladi. 
Absorbsiya nuqtai nazaridan qaralsa, suspenziyalar eritmalar va tabletkalar orasida turadi, chunki 
dorivor  modda  suspenziyalarda  to‘liq  erimagan  holatda  bo‘ladi,  ammo  ajralib  chiqish  muhiti 
(parchalanishi) va namlanish holatlari mavjud emas. 
        
  
Suspendirlangan dorivor moddalar zarrachalarining yuzadagi kattaligi ularning erishida va 
absorbsiyasida  hal  qiluvchi  omil  hisoblanadi.  Zarrachalarni  maydalash  yo‘li  bilan  ularning 
eruvchanligi  sezilarligi  darajada  yaxshilanmaydi,  eritish  tezligi  esa  sezilarli  ortadi.  Eritishning 
tezlashishi  uning  diffuziya  qonunlari  asosida  amalga  oshsa  ham  absobsiyasini  tezlatishga  olib 
keladi. 
          Zarrchalarning  o‘lchamlari  kattaligining  kamaytirilish  u  nafaqat  texnologik  nuqtai 
nazardan,  balki,  BS  nuqtai  nazardan  ham  o‘ziga  xos  chegaraga  ega  bo‘ladi.  Masalan, 
zarrachalarining  kattaligi  12  va  6  nm  bo‘lgan  trimeoprimsulfametoksazolni  qabul  qilinganda 
ularning  farqi  kuzatilmagan,  shu  bilan  birga  5  va  3  nm  u  umuman  mavjud  bo‘lmagan.  Bunga 
sabab dori moddasining juda kuchsiz namlanish qobiliyatiga egaligidir. 
           Yuqori BS ta’minlash uchun zarracha kattaligi emas, balki zarrachalar o‘lchami va dispers 
muhitning sirt tarangligi yuzasining o‘zaro ta’siriga bog‘liq faol yuza hal etuvchi hisoblanadi. Bu 
holat  tarkibida  ko‘p  miqdorda  shilliq  moddalar  saqlagan  dori  absorbsiyasi  nima  uchun 
tabletkalarga nisbatan sekinroq amalga oshishini tushuntiradi.  
          Emulsiyalar  dispergirlangan  fazasining  katta  yuzaga  egaligi  bilan  xarakterlanadi.  Ammo 
bu  afzallik  sezilarli  darajada  dori  moddasining  membranaga  (diffuziya)  qarab  juda  sekin 
transportirovkasiga sabab bo‘ladi.  
           Emulsiyalarning  avzalligi,  ularda  dori  moddasi  ichki  fazada  oshqozon  shirasi  ta’siriga 
uchramaydi.  Shu  bilan  birga,  moyli  dori  moddasi,  limfa  orqali  tizimli  sirkulyasiya  oqimiga 
o‘tadi.  Masalan,  A  vitaminining  yog‘li  sistemadan  absorbsiyasi.  Suv/moy  (s/m)  sistemasida 
insulinning va yuqori molekulyar birikmalarning (YUMB) absolyut absorbsiyasiga erishilgan. 


64 
 
           Faqatgina limfatik yo‘l bilan o‘tadigan absorbsiya, ko‘rinib turgan aralash egri plazmatik 
konsentratsiyada  namoyon  bo‘ladi  va  ba’zi  bir  moyli  fazaning  yengil  hazm  bo‘ladigan 
yog‘lardan tashkil topgan emulsiyalarda ham namoyon bo‘lishi mumkin. 
           Dorivor modda moyning suvdagi sistemasidan diffuziya jarayonida ajralib chiqadi, uning 
tezligiga  diffuziya  yuzasini  o‘zgarishi  yaqqol  ta’sir  ko‘rsatadi.  Dorivor  moddaning  suvli  va 
moyli fazada tarqalish koeffitsienti diffuziya tezligini baholaydigan yo‘nalish hisoblanadi. 
           Sulfadiazinni,  indoksolni  yoki  grizeofulvinni    absorbsiyaon  xossalarini  o‘rganish 
emulsiyalardagi  dori  moddasining  BSligini  boshqa  oral  dori  turlaridan  yaxshi  ekanligini 
isbotladi.  Emulsiyalardagi  dori  moddasining  absorbsiyasida  hal  etuvchi  omil  sifatida  suvli 
fazadagi dori moddasining konsentratsiyasini ko‘rish mumkin. Agarda dori moddasi suvda qiyin 
erisa har ikkala fazadagi dori modda konsentratsiyasi buni hal etadi. 

Download 4,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   519




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish