Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti q

Eshitishida nuqsoni bо„lgan bolalarni tasviriy faoliyatini eksperimental 
о„rganish
 
bо„yicha maxsus maktabgacha tarbiya musasasasi surdopedagog 
va tarbiyachilar
 
о„rtasida о„tkazilgan sо„rovnoma natijalari. 
                                                                                             
3 -jadval 
 
 
№ 
Sо„rovnoma 
savollari 
Tо„liq javob berdi 
Qisman javob berdi 
Surdopedag
oglar soni 
% 
hisobida 
Surdopedag
oglar soni 
% 
hisobida 
1  Tasviriy 
faoliyat 
eshitishida  nuqsoni 
bо‗lgan 
bolalarga 
qanday 
korreksion 
ta‘sir kо‗rsatadi?   
10 
100% 
 
 
2  Bolalarda 
tasviriy 
faoliyat  jarayoniga 
qanday omillar ta‘sir 
kо‗rsatadi? 
8 
80% 
 2 
20% 
3  Tasviriy 
faoliyatni 
о‗rganishga 
qiziqishni    qanday 
rivojlantirish 
mumkin? 
10 
1000% 
 
 

---

 
54 
4  Tasviriy 
faoliyatning 
muntazam 
murakkablashib 
borishi, 
bolalarda 
badiiy 
ijod 
samradorligini 
rivojlanishini 
ta‘minlashni  qanday 
rivojlantirish 
mukkin? 
8 
80% 
 2 
20% 
5  Tasviriy 
faoliyat 
mashg‗ulotlarda 
qanday 
pedogogik 
texnologiyalardan 
foydalanilasiz? 
8 
80% 
 2 
20% 
6  Tasviriy 
faoliyatni 
о‗rganishga 
qiziqishni 
rivojlantirish 
jarayonida 
ota-
onalar  yordamidan 
foydalanilasizmi? 
10 
100% 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
55 
Ikkinchi bob bо„yicha xulosa 
Maxsus  maktabgacha  tarbiya  muassasasalari  amaliyotidagi  ahvolini 
aniqlash,  eshitishida  nuqsoni  bо‗lgan  bolalarni  tasviriy  faoliyatga  о‗rgatish 
amaliyotining ish tajribalarini umumlashtirish, maqsadga muvofiq mos xulosalar 
chiqarishga, eshitishida nuqsoni bо‗lgan bolalarni tasviriy faoliyatga о‗rgatishni 
yaxshilashga oid zarur tavsiya va takliflar berishga yordam beradi. Tasdiqlovchi 
eksperiment  surdopedagoglar  bilan  suhbat,  ularni  kuzatish,  ularning  shaxsiy 
ishlarini 
о‗rganish 
jarayoniga 
oid 
materiallarni 
tо‗plashni 
о‗zida 
mujassamlashtirgan  dastur–anketadan  iborat  bо‗ldi.  Maktabgacha  yoshdagi 
eshitishida nuqsoni bо‗lgan bolalarni tasviriy faoliyatga о‗rgatish amaliyotining 
bugungi  holatini  о‗rganish  bо‗yicha  tadqiqotni  tashkil  etish  jarayonida 
Y.S.Maslova 
tomonidan 
tuzilgan 
sо‗rovnoma  asos  sifatida  olindi. 
Surdopedogog-tarbiyachilar  eshitishida  nuqsoni  bо‗lgan  bolalar  tasviriy 
faoliyatni о‗rganishga pedagogik mahorati, bilimdonligi, pedagogik texnologiya 
yutuqlaridan  foydalanib  ish  olib  borishi  muhimligini  aniqladik.  Shuningdek, 
о‗qituvchilar  maxsus  ta‘lim  muassasalarida  mashg‗ulotni  tо‗g‗ri  tashkil  qilish 
bо‗yicha  ham  о‗z  fikr-mulohazalarini  bildirdilar.  Maxsus  maktabgacha  ta‘lim 
muassasalarida  eshitishida  nuqsoni  bо‗lgan  bolalar  tasviriy  faoliyatni 
о‗rganishga  qiziqishni  rivojlantirish  uchun  muassasalarning  moddiy-texnik 
bazasi  yetarli  bо‗lsa,  kelajakda  eshitishida  nuqsoni  bо‗lgan  bolalar  tasviriy 
faoliyatni  о‗rganishga  qiziqishni  rivojlantirish  darajasi  ancha  ortadi  degan 
xulosaga  keldilar.  Olingan  ma‘lumotlardan  kо‗rinib  turibdiki,  rasm  chizish 
faoliyati  о‗yin  faoliyati  kabi  ham  eshitishida  nuqsoni  bо‗lgan  bolalar  uchun 
sevimli va kо‗p tanlanuvchi faoliyat turi hisoblanadi. Eksperiment natijalaridan 
olingan  ma‘lumotlar  kar  va  zaif  eshituvchi  bolalarni  maxsus  maktabgacha 
tarbiya  muassasalarida  ta‘lim  berish  jarayonida  rasm  chizishlari  juda  sekin 
shakllanganligi dalillandi. Shu sababli eshitishida nuqsoni bо‗lgan maktabgacha 
yoshdagi  bolalarning  tasviriy  faoliyatga  о‗rgatishda  о‗ziga  xos  ta‘limiy 
ehtiyojlarini inobatga olgan holda psixologo-pedagogik sharoitlarni yaratilishini 
talab etiladi. 

---

 
56