O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi z. M. Mukimov

                      
2.5. Harorat o‘tkazuvchanligi
 
 
Koeffitsiyent  mahsulotlarda  harorat  o‘zgarishining  tezligi  uning 
issiq inersiya xususiyatlarini bildiradi. 
Don uyumi juda past harorat o‘tkazuvchanligi xususiyatiga, ya’ni 
yuqori  issiq  inersiyasiga  egadir.  Don  uyumlarining  harorat  o‘tkazuv-
chanlik  koeffitsiyenti  pastligining  ijobiy  ahamiyati  shundaki,  saqlash 

---

61 
uchun yaxshi rejim tashkil  etilgan omborlarda yilning issiq muddatida 
ham  don  uyumida  quyi  harorat  saqlanadi.  Aksincha,  uning  salbiy 
tomoni  shundaki,  fiziologik  jarayonlarni  qulay  sharoit  natijasida 
ajraladigan  issiqlik  don  uyumlarida  o‘rnashib  qolishi  va  uning  o‘z-
o‘zidan qizishini yuzaga keltirishi  mumkin. 
Don  uyumining  kichik  harorat  o‘tkazuvchanligiga  bog‘liq  holda 
omborxonalarning  markaziy  qismida  joylashgan,  ya’ni  yuqorigi 
qatlamdan pol va devorlardan yiroq bo‘lgan donlar uzoq vaqt o‘zining 
dastlabki  haroratini  saqlab  qoladi.  Masalan,  donni  kuzning  iliq 
kunlarida  sovitmasdan  hamda  sovuq  kunlar  boshlanmasdan  ombor-
xonaga  joylashtirilsa,  uning  o‘rta  qatlamlarida  dastlabki,  ya’ni  don 
joylashtirilgan vaqtdagi iliq harorat uzoq vaqt saqlanadi. Aksincha, quyi 
haroratga ega bo‘lgan don uyumi esa issiq kunlarda ham o‘zining past 
haroratini saqlab qoladi.  
 
12-jadval