О‘zr oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi buyrug‘i Buyruq №434 2017

Sellyulolitik  fermentlar  (sellyulazalar)
  -  faol  oqsillarning  murakkab 
kompleksidir,  sellyuloza  molekulasining  har  xil  bog‘lariga  ta’sir  qiladi,  S 
komponent (ekzonukleaza) tabiiy holdagi sellyulozaga (paxta, filtr qog‘ozi) ta’sir 

---

117 
 
qiladi. Sx -komponenti (endonukleaza) eriydigan shaklga  о‘tkazilgan kletchatkani 
(karbosimetilsellyulozani) gidrolizlaydi. 
Sellyuloza  bilan  bir  qatorda  mikroorganizmlar  sellobiaza  (v-glyukozidaza) 
hosil qiladi, bu ferment sellyulozani va gemitsellyulozani parchalaydi. Sellyulozani 
gidrolizining  oxirgi  bosqichi,  glyukoza  hosil  bо‘lishi  bilan  tugallanadi.  Sanoatda 
ishlab  chiqariladigan  sellyulotik  ferment  preparatlari  odatda  S1  va  Sx  va  shunga 
о‘xshash  sellobiaza  va  gemitsellyulaza  fermentlari  bо‘lib,  bu  preparatlarning  pH 
kо‘rsatkichi  3,0  dan  8,0  gacha.  Mana  shu  рН  lar  oralig‘ida  ular  turg‘undirlar. 
Sellyulazani  hosil  qiluvchilar  kо‘pincha  mitselliali  zamburug‘lardir,  shulardan 
Penicillium  notatum,  P.vuriabili,  P.iriense,  Trichoderma  roseum,  Verticillium 
alboatrum va boshqalardir.