N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdiraz а kov, M. X. Ashurov

VI.4. Quvurlarning ichki va tashqi korroziyasiga qarshi kurashishning  
passiv va aktiv usullari 
Izolyatsiya  qoplamalari  bilan  himoya  qilish.
 
Izolyatsiya  qoplamalarining 
himoya  qilish  mexaniz
mi metallga bo‘lgan tashqi muhit ta’sirlarini bartaraf etish va 
uning o‘tish qarshiligini oshirishga asoslangan. Qoplamalar sifatida bitum mastikasi, 
polimer  yopishqoq  lentasi,  lak-bo`yoqlar,  sement-beton  va  boshqalar  ishlatiladi 
(VI.3-rasm
)
.  Quvurlarni  va  rezervuarlarni  tuproq  korroziyasidan  himoya  qilishida, 

---

77 
 
asosan, bitum  mastka qoplamasidan foydalaniladi, chunki u izolyatsiya qoplamasiga 
bo‘lgan barcha talablarga javob beradi.
 
Bitum  mastika
si  to‘ldiruvchi  neft  bitumi  va 
plastifikatordan  tashkil  topgan. 
T
o‘ldiruvchilarning  asosiy  vazifasi  mastika  qoplamasini  ma
hkamligini  oshirishdan 
iborat bo‘lib, to‘ldiruvchilar sifatida asbest rezina, kauchukning mayda kukunlari va 
maydalangan polietilen, izobutilen va boshqalar ishlatiladi. Plastifikatorlarning asosiy 
vazifasi  bitum  mastikasini  oquvchanligini,  surkaluvchanligini  oshirishdan  iborat. 
Plastifikatorlar  vazifasida  transformator  yog‘i,  polimer  mahsulotlari  poliizobutilen, 
poliden, “ko‘k” yog‘ va boshqalar ishlatiladi.