Standartlashtirish asoslari

 
9.4. O`zbekiston  Respuplikasi xalq xo`jaligi taraqiyotida 
standartlashtirishning samarodorligi 
Standartlashtirishning  xalq  xo`jaligidagi  muhim  ahamiyatini  inobotga  olib,  1992 
yil  2  martda  O`zbekiston    Respublikasi  Vazirlar  Maxkamasining  (O`zRVM), 
O`zbekistoning  suverenligi  munosabati  bilan  Respublika  milliy  standartlashtirish, 
metrologiya, sertifikatsiyalash tizimini yaratish, xo`jalik, savdo-iqtisodiy, ilmiy-texnik 
munasabatlarini  davlatlararo  kengaytirish  va  mavqeyini  saqlash,  mavjud  to’siqlarni 
bartaraf  qilish  maqsadida  “O`zbekiston  Respublikasida  standartlashtirish  ishlarini 
tashkil qilish to`g`risida” gi qarori qabul qilindi. 
Bu qaror asasida UzRVM qoshida standartlashtirish, metrologiya, settifikatsiyalash 
(SMS)  markazi  tashkil  etildi.  Keyinchalik  markaz  UZRVM  342  qarori  (02.10.2002.) 
bilan  SMS  bo`yicha  O`zstandart  agentligi  nomiga  o`zgartirilib,  unga  milliy 
vakolotxonlik faoliyatini yukladi. 
O`zstandart agentligi: 
–  standartlashtirish sohasida miliy siyosatni shakllantiradi va amalga oshiradi; 
–  standartlashtirish  bo`yicha  davlat  va  xo`jalik  boshqaruvi  vakolotxonalari 
faoliyatini muvofiqlashtiradi; 
–  standartlashtirish  bo`yicha  ish  yuritish  umumiy  tashkiliy-uslubiy  qoidalarni 
o`rnatadi; 
–  me’yoriy  hujjatlarlarga,  jumladan  majburiy  talabga  mansublariga  ham,  rioya 
etishi ustidan davlat nazorati va kuzatuvchi olib boradi; 
– SMS sohasida kadrlarni professional va qayta tayyorlash ishlarini tashkil etadi. 

---

 
267 
Davlat  arxitektura  qurilish,  Davlat  tabiatni  muhofaza  qilish  qo`mitasi,  Sog`liqni 
Saqlash  vazirligi  va  boshqa  davlat  va  xo`jalik  boshqaruv  vakolatxonalari  va  o`z 
sohalari doirasida standartlashtirish ishlarini olib boradilar va muvofiqlashtiradilar. 
Barcha  sohalarga  taalluqli  vakolatxonalar,  “O`zstandart  agentligi”  bilan  bircha 
standartlashtirish,  me’yoriy  hujjatlar  ishlab  chiqish  loyihalari  bo`yicha  uslubiy 
rahbarlik ishlarini amalga oshiradi. 
“O`zstandart”  agentligi,  Davarxitekqurilish,  Davtabiatqo`mitasi,  Sog`saqvazirligi 
bosh  vakolotxonalari  o`zlarini  vakolot  doirasidagi  sohalar  bo`yicha  tasdiq  uchun 
taqdim etilgan standartlashtirish hujjatlari loyixalarini 15 kun muxlatda ko’rib chiqib, 
davlat ekspertizasi o`tkazadi  va tasdiqlash yoki rad etish bo`yicha qaror qabul qiladi. 
Belgilangan tartibda ishlab chiqilgan va tasdiqlangan standart yoki me’riy hujjatlar 
tegishli xalq-xo`jaligi sohalarda tadbih etish uchun tavsiya qilinadi. 
Davarxitekqurilish  qurilishning  barcha  sohalarida,  loyixalash  va  konstruksiyalash 
ishlarini  o`z  ichiga  olgan  holda  korxonalarda  standartlashtirish  ishlarini  amalga 
oshiradiva  davlat  nazoratini  o`rnatadi.  Uning  qoshida  Davlat  qurilish  nazorati 
birlashgan boshqarmasi tashkil etiladi. 
– qurilish industriyasi va standartlashtirish bo`limi; 
–  Qoraqolpog’iston,  viloyatlar  va  Tashkent  shahrida  Davarxitekqurilish  kuzatuvi 
va x.k. 
Davtabiat  qumitasi  tabiiy  resurlardan  foydalanish  va  atrof-muxitning  ifloslanishi 
va zararli ta’sirlardan saqlash sohalarida boshqaruv-nazorat ishlarini olib boradi. 
Uning  tarkibida  Davlat  analitik  nazorat  ixtisoslashgan  inspektsiyasi  (Dav  AII) 
standartlashtirish xizmatini o`z ichiga oladi. 
Sog`liqni Saqlash vazirligi meditsina mahsulotlari sohasida medtexnika buyumlari, 
dori-dormon  visitalari  shuningdek,  chetdan  keltirilgan  va  O`zRda  ishlab  chiqilgan 
mahsulotlarning  inson  uchun  zararli  moddalarni  aniqlash  massalalari  bo`yicha 
standartlarga  rioya  qilish  munosabatlarini  amalga  oshiradi.  Uning  tarkibida  dori-
dormon vositalarining standartizatsiyasi va ekspertizasi markazini o`z ichiga olgan. 

---

 
268 
Medtexnika  va  dori-dormon  vositalari  sifatida  nazoratlash  bo`yicha  Bosh 
boshqarma ish olib boradi. Bu boshqarmaning Qoraqalpog`iston va viloyatlarda dori-
dormon nazorati laboratoriyalari faoliyat ko`rsatadilar. 
Standartlarning  O`zR  xalq  xo`jaligida  qullanishidan  olingan  samorodorlikni 
aniqlashning  umumiy  tamoyillariga  mos  ravishda,  yangi  texnika  va  texnologiya 
qullashda foydalanidigan umumiy usulda amalga oshiriladi. Bunda eng kamida, to`rtta 
asosiy  ko`rsatkich  bo`yicha  samarodorlikni  aniqlash  zarur  va  standart  hisobiy  usulda 
amalga oshiriladi.