264
Standartlashtirish ishlarini xalq-xo`jaligi taraqqiyotida ahamiyati tobora oshib
borishi, keyingi yillarda boshqa xalqaro va hududiy uyushma
va tashkilotlarning paydo
bo`lishiga olib keldi. Masalan, 1953 yilda oltita Yevropa mamlakatlari ko`mir va
po’lat bo`yicha iqtisodiy muvofoqiyatni ko`zlab (Frantsiya, Belgiya, Gollandiya,
Italiya, Lyuksenburg) po`lat bo`yicha muvofiklashtirish xayati tuzildi.
Yevropa iqtisodiy hamjamiyati mamlakatlari vakillari, Yevropa erkin savdo va
umumbozor hay’ati vakillari ishtirokida 1961 yil mart oyida bo`lib o`tgan yig`ilishida
Yevropa standartlarini muvofiqlashtirish qo`mitasi tuzildi. Bu qumita tarkibida
sanoatning eng muhim tarmoqlari:
Metalurgiya, qurilish, to`qimachilik, neft, kemasozlik, bo`yicha ishchi guruhlar
belgilandi.
SHu tariqada standartlashtirishning xalq-xo`jaligida tutgan o`rni salmoqli
rivojlanib Yevropa va butun dunyoga jadal kirib bordi. Standartlashtirishdan AQSH va
Yaponiya mamlakatlari o`ta samarali foydalanib XX asrning ikkinchi yarimida xalq-
xujaligi eng yuqari ko`rsatkichlariga erishtilar.
Standartlashtirishning xalq xo`jaligi rivojiga ta’siri kuchayib borishi natijasida
Janubiy Koreya, Turkiya, Xindiston va ayniqsa Xitoy mamlakatida iqtisodietdagi
keskin yuksalishlarni kuzatish mumkin.
Demak, Stanlartlashtirishning xalq xo`jaligida tutgan o`rni mavjud va bu o`rin
taboro eni, bo`yi va balandlik bo`yicha hajmiy kengayib barmoqda.
Jamiyat rivojlanishida standartlashtirish xalq xo`jaligining boshqarqaruvida asosiy
bo`lib hisoblanadi. Standarlashtirish umumiy ishlab chiqarishning samradorligini
oshirishda bevosita ta’sir etib, kengaytirishda optimallashgan ilmiy uslubini o`zida
mujasamlaydi. Standart va sifat ajralmasdir. Davlat standarti ilg`or ishlab chiqarish
usuli hamda yangi fan texnika tarqqiyoti bilan xalq xo`jaligi rivojlanish istiqbolini
belgilaydi. Standart jamiyat manfati yo`lida maxsulot sifatini ta’minlashda eng zaruriy
talablarni muayyan me’yorlarda mujasamlaydi.
Standartlashtirishning quydagi: amaliy faoliyat, boshqaruv tizim va fan sifatlarida
ko`rib chiqamiz.
266
mehnatni tashkil etish, usul va shakllari ishlab chikarish va nazorat operatsiyalari
qoidalari, mahsulotni saqlash va tashish qoidalari va hakozolar hisoblanadi.
Jamiyatning ijtimoiy hayotida standartlashtirish obyekti aholi sog`ligini saqlash va
mehnatini muhofazalash, tabiatni qo`riqlash va inson hayotini yaxshilash, tabiiy
boyliklardan ratsional foydalanish va shular kabi jamiyat manfati yo`lida umumfoyda
beradigan barcha munosabat jarayonlari va tadbirlaridir.
Do'stlaringiz bilan baham: