Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat

Qiyoslash tipologiyasi

  –  umumiy  xususiyatlariga  ko‘ra 

(bitta  til  oilasiga  kirishi,  janr,  etnik  xususiyatlariga  ko‘ra)  u 

yoki  bu  adabiyot  namunalarining  qiyoslanishi.  Tipologiya 

natijasida  ayrim  til  va  adabiyotga  xos  umumiy  qonuniyatlar 

shakllanadi.

Motiv

 – psixologiyada biron xatti-harakatga turtki beruv-

chi  sabab,  adabiyotda  syujetning  takrorlanuvchi  unsuri. 

Masalan, muhabbat motivi, do‘stlik motivi. Adabiy tushuncha 

sifatida birinchi marta A.N.Veselovskiyning «Syujetlar poeti

­

kasi» (Поэтика сюжетов, 1906) asarida ilmiy jihatdan asos

­

langan.  Olimning  fikricha,  motivlar  kombinatsiyasi  syujetni 

yuzaga keltiradi.

Adabiy arxetip 

– badiiy asarlarda ko‘p uchraydigan va tak

­

rorlanadigan  obrazlar,  syujetlar,  motivlar.  Masalan,  detektiv 

---

148

149

asarlarda qotil va maqtul obrazi, xazina izlash syujeti, muhab

­

bat motivi va h.k.