Qamariddin usmonov o‘zbekiston tarixi milliy istiqlol davri

Markaziy Osiyo
 atamasi tilga olindi va
bundan keyin Markaziy Osiyo deganda O‘rta Osiyo Respublikalari
va Qozog‘iston tushuniladigan bo‘ldi. Uchrashuv qatnashchilari
mintaqa davlatlaridagi siyosiy va iqtisodiy ahvolni muhokama
qildilar. Mintaqa mamlakatlari o‘rtasidagi ikki tomonlama va ko‘p
tomonlama shartnomalar, savdo-iqtisodiy bitimlar qanday
bajarilayotganligi tahlil etildi.
Òojikistonda 1992- yilda boshlangan birodarkushlik urushi
to‘g‘risida fikr almashindi va Òojikistonga ko‘rsatilayotgan
yordamni davom ettirishga kelishildi. Mintaqa xavfsizligini va
tinchlikni mustahkamlash yuzasidan hamkorlik qilish masa-
lalari xususida maslahatlashib olindi. Bir-birlariga elchilar
yuborishga qaror qilindi va uni 1993- yil 1- fevralgacha belgi-
langan tartibda hal qilish tashqi ishlar vazirliklariga topshirildi.
Hukumatlarga narx siyosati, energiya manbalari bilan ta’min-
lash, Orol va Kaspiy dengizlari muammolarini tomonlar
manfaatini ko‘zlab ishlab chiqishni topshirdilar. Òoshkent
uchrashuvida Orolni saqlab qolish xalqaro jamg‘armasini tuzish
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2 7 5
to‘g‘risida qaror qabul qilindi. Jamg‘arma majlislarini Qizil
O‘rda, Nukus va Òashovuzda o‘tkazish zarur deb topildi. Besh
davlat boshliqlari hamkorlik haqidagi bitimni imzoladilar.
1993- yil mart oyida 
Qizil O‘rdada
Markaziy Osiyo davlatlari boshliq-
larining Rossiya davlat delegatsiyasi
ishtirokida anjumani bo‘lib o‘tdi. Anjumanda Orol dengizi va
Orolbo‘yi muammolarini hal etish, Orol mintaqasi ekologiyasini
sog‘lomlashtirish va ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotni ta’minlash
sohasida birgalikda qilinadigan harakatlar to‘g‘risida bitim
imzolandi. Orol dengizi havzasi muammolari bilan shug‘ul-
lanuvchi Davlatlararo kengash tuzildi. Orolni qutqarish Xalqaro
jamg‘armasi ta’sis etildi.
Uchrashuv qatnashchilari Qozog‘iston, Qirg‘iziston, O‘zbe-
kiston, Òojikiston, Òurkmaniston va Rossiya nomidan BMÒ Bosh
kotibi Butros G‘oliyga maktub yo‘llab, Orol bo‘yidagi murakkab
ahvol va ro‘y bergan muammolarni hal etish uchun belgilangan
chora-tadbirlar haqida, shuningdek Orol dengizi havzasi muam-
molarini hal qilishga xalqaro hamjamiyatning diqqat-e’tiborini jalb
qilish zarurligi to‘g‘risida uni xabardor etdilar.
1993- yil avgustda 
Nukusda
 Orol dengizi havzasi muammolari
bilan shug‘ullanuvchi Davlatlararo kengash va Orolni qutqarish
xalqaro jamg‘armasining qo‘shma majlisi bo‘ldi. 1994- yil 11-
yanvarda 
Nukusda
 Markaziy Osiyo mamlakatlari boshliqlarining
Rossiya Federatsiyasi davlat delegatsiyasi (Yuriy Yakovlev, RF
Bosh vaziri o‘rinbosari) ishtirokida konferensiyasi bo‘lib o‘tdi.
Konferensiyada Orol dengizi havzasidagi hozirgi ahvol bilan bog‘liq
ko‘pgina masalalar, Orolni qutqarish Xalqaro jamg‘armasi
mablag‘lari qanday to‘planayotgani muhokama qilindi, faoliyati
ma’qullandi. Ekologik vaziyatni yaxshilash yuzasidan yaqin 3—5
yil ichida bajarilishi lozim bo‘lgan vazifalar belgilandi. Orol
dengizini qutqarish bo‘yicha Davlatlararo kengash Nizomi tas-
diqlandi hamda uning ijroiya organining rahbari tayinlandi. Bu
masalalar bo‘yicha qarorlar qabul qilindi.
O‘zbekiston rahbariyati mintaqadagi mamlakatlar va xalqlar
o‘rtasida teng huquqli va o‘zaro manfaatli hamkorlik o‘rnatib,
uni mustahkamlash va rivojlantirish tadbirlarini qadam-ba-
qadam amalga oshirib bordi. Òojikiston xalqi boshiga musibat
tushganda O‘zbekistonning bergan siyosiy va iqtisodiy madadi,
Orolni qutqarish harakatida O‘zbekistonning   faol ishtiroki
fikrimizning dalilidir.