O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent to‗qimachilik va engil sanoat instituti



Download 1,9 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/297
Sana12.01.2022
Hajmi1,9 Mb.
#336017
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   297
Bog'liq
professional etika va etiket

«Kechirasiz,  hazillarga 
unchalik  xushim  yo„q»,  «Qaytaryapsiz»,  «Ko„rsatuvni  oxirigacha  ko„rib 
olmaymizmi?»a
 –  taxminan  shu  asnoda  javob  bergan  ma‘qul.    Gapirayotganda 


 
37 
munozaraga  berilmasdan,  aniq,  baland  bo‗lmagan  ohangda,  hotirjamlikni  ushlab 
turmoq zarur.  Mulozamatga 
«rahmat»
 deb qisqacha javob beriladi.  Odatda, o‗zini 
haddan  tashqari  erkin,  aqlli  qilib  ko‗rsatishga  intilgan  va  diqqat  markazida 
bo‗lishini  istagida  qattiq  uringanlar,  aksincha  noqulay  vaziyatga  tushib  qoladilar.  
Bunday odamlarga, boshqalarining  ismi-sharifiga, bo‗yiga,  millati  va turar joyiga, 
sochining  rangi,  ma‘lumoti  va  avtomobil  halokatiga  doir  hazillar  qilish  mumkin 
emasligini hamisha yodda tutishlari kerak  
O‗xshamagan  mutoyiba  hazilga,  dilxiralikka  qanday  javob  berish  kerak? 
Omadsiz bunday tarzdagi  ifodadan so‗ng,  jim bo‗lib qolishdek  hech qanday  holat 
kuchli  ta‘sirga  ega  emas.    Keyin  kimdir  biron  boshqa  mavzuda  gap  boshlagani 
yaxshi.    Agar 
«o„tkir  fikrli»
 shaxsning  tinglovchilarni  g‗ashiga  tegishida  davom 
etishi 
to‗xtamasa,  unda  uy  egasi  unga  qarab: 
«Bugun  sen  negadir 
o„zingdamassan»
 deb  to‗xtatishi  lozim.    Odamlarni  o‗ziga  kelmasdan  avval 
hazillarga  ko‗mib  tashlash  kerakmas.    Hazil  joyida  bo‗lgani  yaxshi.    Hozirjavob 
hazilning ma‘nosiga etib borishda so‗zlovchining qattiq qo‗lgusi halaqit beradi.  
Davrada  achchiq  so‗zlarni  suiste‘mol  qilmagan  ma‘qul.    O‗zini  aqlli  deb 
biladigan  bunday  odamlar  davrada 
«qurbon»
 topib  olib,  uni  mazax  ostiga  olish 
maqsadida  turli  savollar  yoki  vaziyatlarga  solishga  intilishi  o‗zini  axmoq  qilib 
ko‗rsatishdan  o‗zga  narsani  bermaydi.    Bunda  tinglovchilar  gapirayotgan 
odamning  aybini  qidirishga  ko‗proq  e‘tibor  beradilar.    Erix  Fromm  ta‘limotida 
bunday odamlarning ruhiyatida sadizm – zolimlik borligini –  «zulm qilyapmanmi 
demak  mavjudman»  degan  shior  yashaydigan  kishilarga  nisbat  beradi.    Agarda 
bunday odamlarning harakati tashqaridan juda xunuk ko‗rinishini, mazlumni emas, 
o‗zini  butun  bir  tuban  xususiyatlarini  ko‗rsatayotganini  va  undagi  o‗ta  omilikni 
tashqariga  chiqarayotganini  bilganida  edi  hech  qachon  bunday  harakatlarni 
qilmagan  bo‗lar  edi.    Zigmund  Freyd  jamoada  o‗zini  bunday  salbiy  tutayotgan 
shaxs  hatti-harakatlari  aslida  hasadgo‗ylikdan  ekanligi,  bunga  guvoh  bo‗layotgan 
jamoat ham aksariyat holatda bunga to‗sqinlik qilmasa-da, ushbu shaxs to‗g‗risida 
xuddi  shu  xulosaga  kelishini  ta‘kidlagan.    Bu  bilan  Freyd  jamoada  inson  o‗zini 
erkinroq  tutadi  va  badxulqlik  bilan  bo‗lgan  barcha  harakatlardan  tiyilishi  qiyin 


 
38 
bo‗ladi, degan xulosaga keladi. Tahliliy ruhshunoslik asoschisi Karl Gustav YUng 
esa  jamoada  ushbu  ruhiy  holatni  arxetiplar  bilan  bog‗lab,  unga  «trikster»  degan 
nomni  beradi.    «Trikster  u  bu  odamlar  tabiatidagi  eng  tuban  illatlar  majmui, 
jamoaviy  onglanmaganlikning  tuban  ruh  –  obrazidir». Demaq  jamoatda  boshqalar 
ta‘siridan  o‗z  salbiy  illatlariga  erk  berish  havfi  kuchliroq  ekan,  inson  bunday 
paytda  o‗zini  yo‗qotmasligi,  axloqiy  masalalarda  mustaqil  fikrga  ega  bo‗lishi 
kerakligini unutmasligi lozim ekan.  
Suhbat  olib  borish  jarayonida  tashvishlari  bilan  band,  ma‘nosiz  nigohlarni 
ko‗rsatmaslikka  harakat  qilgan  ma‘qul.    Suhbatdoshga  qiziqish  bilan,  uning 
so‗zlarini  tushunayotganini  bildirish  uchun  ba‘zi-ba‘zida  savol  berish  yoki 
aniqliklar  kiritib  turish  zarur.    Agar  hikoyani  eshitgan  bo‗lsangiz,  hikoyani 
o‗rtasiga  kelganda  birdan  gapni  bo‗lishdan  ko‗ra  darhol 

Download 1,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   297




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish