5-mavzu. Tashkilotlar va ularni boshqarish Reja

mehnatni  gorizontal  va  vertikal

 

taqsimotini

 to‘g‘ri amalga oshirish zarur. 

Mehnatning  vertikal  taqsimoti,  ya’ni  bevosita  boshqaruv  faoliyatini 

muvofiklashtirish,  tashkilot  muvoffaqiyatini  ta’minlash  uchun  zarur.  Uning 

---

natijasida  boshqaruv  pog‘onalari  ierarxiyasi  shakllanadi.  Tashkilot  strukturasiga 

boshqaruv  shakli  ta’sir  ko‘rsatadi  va  u  bir  necha  pog‘onalardan  iborat  bo‘lishi 

mumkin. 

Bir  rahbarga  bevosita  bo‘ysunuvchi  odamlar  soni 

nazorat  miqyosi

 

(boshqarilish  me’yori)  ni  tashkil  etadi.  Agar  u  keng  bo‘lsa,  boshqaruv  strukturasi 

yassi (yoyilgan) shaklda bo‘ladi, agarda tor bo‘lsa, natijada ko‘p pog‘onali struktura 

shakllanadi. Boshqarilish normasi boshqarish pog‘onalari va funksional bo‘limlarga 

qarab,  shuningdek,  tashkilotning  ichidagi  va  tashqi  muxitidagi  boshqa 

o‘zgaruvchilar ta’sirida o‘zgaradi. 

Tashkilot  strukturasi  faoliyatni  muvofiklashtirish  vazifasini  bir  qismini 

bajaradi, aks holda ichki xo‘jaliklar va odamlar tashkilotning umumiy maqsadlariga 

emas, o‘z maqsadlariga erishish uchun harakat qiladilar. 

Tashkiliy  strukturani  loyihalashtirishda  quyidagi  elementlarga  e’tibor 

qaratiladi:bo‘g‘inlar, darajalar,gorizontal hamda vertikal aloqalar.