|
Aylana teshiklarni sidirish uchun sidirgichlarni hisoblash
Sidirgichlarning konstruktiv elementlarini hisoblashni, zagotovkani
ishlov beriluvchanligi gruppqsidan boshlaymiz va ishlov berilgan yuzani sifat
gruppasiga mos kelishini aniqlaymiz, chunki yuqorida qayd etilganlar
144
sidirgichlarni geometrik o‘lchamlariga va shakliga ta'sir ko‘rsatadi.
Hisoblashni quyidagi tartibda boshlaymiz:
1. Zagotovka materialining ishlov beriluvchanligi qaysi gruppaga mos
kelishini aniqlaymiz (32, jadval P.1).
2. Ishlov berilgan yuza sifatining gruppasini aniqlaymiz (32, jadval P.2).
3. Kesuvchi qismning materiallarini tanlash (32, jadval, P.3).
4. Quyruq materialini tanlash (payvandlangan quyruq uchun – po‘lat
45X, 40X). Quyruq turi stanok patroniga nisbatan tanlanadi. Standartlashgan
quyruqlar uchun o‘lchamlar GOST 44044 – 70 (32, jadval P.4) bo‘yicha
olinadi, shundan keyin quyruq mustahkamligi hisoblanadi:
bu yerda
– ruxsat etilgan cho‘zilishdagi kuchlanish, MPa;
–
quyruqning xavfli kesimdagi yuzasi, m
.
5. Oldingi va orqa kesish burchagini tanlash (32, jadval P.6).
6. Ishlab chiqarish turiga stanok tafsifiga, zagotovka materialining
ishlov beriluvchaniligiga mos ravishda kesish tezligini tanlash.
7. “To‘xtash”lar orasidagi o‘rtacha ishlash kattaligiga asosan qora
tishlarni uzatish (
) qiymatini aniqlaymiz (32, jadval P.7 – P.16). Tuzatish
koeffitsientini aniqlashda (32. jadval, P.17).
8. Zagotovkadan ajralib chiquvchi, qirindi joylashadigan ariqchaning
qalinligi “h”ni aniqlaymiz:
bu yerda
– sidiriladigan yuza uzunligining yig‘indisi; K – ishlov
beriluvchanlik gruppasiga bog‘liqlik koeffitsienti; A = 1,1283 tutash qirindi
uchun, A = 0,8917 siniq qirindi uchun (32, P.19).
9. Kesuvchi qismining qadami (qora tishlar) uchun jadval 19 (32).
10. Sidirgichning kesish kuchlarini yoki mustahkamligini, quyruqning
xavfli kesimida yoki birinchi tishning ariqchasida aniqlash:
145
bu yerda – stanokning pasportida berilgan tortish kuchi.
– kattaligini quyidagi formuladan aniqlaymiz:
bu yerda
= 0,785 (
. Sidirgich materiali – XBr – po‘latlari
uchun
= 250 MPa kattaligiga teng; tezkesar po‘latlar uchun
= 400
... 500 MPa, 15 mm gacha, undan yuqorisi esa
= 350 ... 400 MPa
kattaligiga teng.
11. Gruppadagi tishlar sonini quyidagi formuladan aniqlaymiz:
bu yerda
jadval P.20 (32) tanlanadi, tuzatish koeffitsienti esa
– jadval P.21 (32) dan olinadi.
12. Sidirish kuchini quyidagi formuladan topamiz:
bu yerda
– birgalikda ishlovchi tishlar soni: Z =
.
13. Qora, o‘tuvchan va toza tishlar ajraladigan kesimning to‘la
quyimini aniqlaymiz:
qora tishlar uchun quyim
, bu yerda A jadval P.22,
esa jadval P.23 (32) tanlanadi.
14. Kesuvchi tishlarning gruppalar sonini aniqlaymiz:
15. Kesuvchi qismda tishlar sonini aniqlaymiz:
bu yerda – qabul qilingan gruppadagi tishlar soni, tiqsimotdan keyin
gruppada bitta tishga to‘g‘ri keladigan qoldiqli qo‘yim. Toza, o‘tuvchi va
kalibrlovchi tishlar sonini jadval P.22 va P.23 (32) tanlanadi.
146
16. Sidirgich uzunligini tanlaymiz:
bu yerda
– toza va kalibrlovchi tishlarni o‘zgaruvchan qadami
yig‘indisi;
– sidirgichning qora, o‘tuvchan, toza va kalibrlovchi
qismlar uzunligi.
17. Kalibrlovchi tishlar diametrini va oxirgi toza tish diametrini
nisbatidan kelib chiqib aniqlaymiz. Sidirgich tishini tayyorlash
uchun dopuskni GOST 2126 – 76 dan olamiz.
18. Tishlardagi kesuvchi sektorlar yoki “aylanachalar” sonini quyidagi
formula bilan aniqlanadi:
bu yerda B – kesuvchi sektorning kengligi; B = (1,0 ... 1,3)
sidirgichning diametri sidirgichning diametri 100 mm gacha va B = 10 ... 12
sidirgich diametri 100 mm dan ko‘proq; tishning “aylanachalar” kengligi –
ushbu formuladan topiladi:
19. O‘tuvchi va toza tishlardagi “aylanachalar” soni ushbu formuladan
topiladi:
tishning “aylanachalar” kengligi ushbu formuladan topiladi:
20. Oldingi yo‘naltiruvchining diametri va uzunligini aniqlaymiz.
Diametrni zagotovkadagi eng kichik diametrga teng qilib olib,
l
8 dopuskini
olamiz.
uzunligi teshikning uzunligi va sidirgichning diametriga bog‘liq
holda tanlanadi:
21. Sidirgich o‘tuvchi konusning uzunligi jadval P.28 (32) dan
aniqlanadi.
147
22. Sidirgichning oldingi toretsidan, birinchi tishgacha bo‘lgan masofani
aniqlash quyidagi formula bilan topiladi:
bu yerda
sidirgichning patroniga mahkamlanadigan quyruqning
uzunligi; – sidirgichning oldingi toretsid plita yuzasiga tayanadigan masofa;
– planshayba tayanch yuzasining kengligi; – teshik uzunligi.
23. Orqa yo‘naltiruvchi diametrini aniqlaymiz. Uning ishlov berilgan
teshik diametrini minimal chegaraviy o‘lchamiga teng – f7, ayrim hollarda
f9 qilib tenglanadi, jadval P.29 (32).
24. Sidirgichning umumiy uzunligini quyidagi formula bilan
aniqlaymiz:
bu yerda
– sidirgich oldingi toretsidan birinchi tishgacha bo‘lgan
masofa;
– kesuvchi qismning uzunligi;
– orqa yo‘naltiruvchining uzunligi;
– orqadagi quyruqning uzunligi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
