Zaripova Matluba Qulfitdinovna

 Innovatsion faoliyat nazariyasi 
To‘g‘ri javoblar: 

---

79 
 
1.
 
Innovatsiya  –  pedagogik  voqelikni  hamisha  o‘rganishga,  tahlil 
qilishga moyil bo‘lgan o‘qituvchi-novatorlar, o‘qituvchi-tadqiqotchilar faoliyati 
natijasida  yaratilgan,  maqsadga  yo‘naltirilgan,  ilmiy  asoslangan  mahsulotning 
yangidan  yaratilishidir.  Innovatsiya  ta’lim  mazmuni,  o‘quv-tarbiya  jarayoni 
uslubiyotlari,  texnologiyalari,  ko‘rinishlari,  vositalari,  maktab  tizimini 
boshqarishda yuz berishi mumkin. Innovatsion faoliyat ta’lim muassasalarining 
rivojlanish 
tartibdagi 
faoliyati 
jihatlaridan 
biri 
sifatida 
innovatsiya 
(yangiliklar)ning sinflanishi, ya’ni ularga xos alomatlarning taqsimlanishi bilan 
uzviy  bog‘langan.  Ta’lim  muassasalarining  rivojlanish  tartibidagi  faoliyati 
jihatlari  deganda,  ijobiy  sifat  o‘zgarishlarini  tavsiflovchi  ma’lum  bosqichlar 
ketma-ketligi tushuniladi.  
2.
 
Innovatsion faoliyat konkret ijtimoiy-iqtisodiy shart-sharoitlarda tan 
olingan standartni ifodalovchi me’yordan o‘ziga xos chetga chiqishni, muqobil 
me’yorlarni  joriy  qilishni,  boshqa  sohalardagi  me’yorlardan  foydalanishni 
ko‘zda  tutadi.  Innovatsion  faoliyat  taraqqiyot  uchun  vositalar  to‘plamini 
ta’minlaydi, ongli ravishda pedagogik voqelikni qayta qurishni nazarda tutadi. 
Uning pedagogik faoliyatning boshqa ko‘rinishlari (konstruktiv, kommunikativ, 
tashkiliy va hokazolar)dan farqi ham shundadir.  
3.
 
Rivojlantiruvchi,  tarbiyalovchi,  ijodiy  yo‘naltirilgan  ilmiylik 
prinsipi.  Uning  maqsadi  didaktik  prinsip  sifatida  dunyoda  hamma  narsa 
qonunlarga  bo‘ysunishi  va  zamonaviy  jamiyatda  yashovchi  har  bir  kishi  bu 
qonunlarni  bilishi  zarurligidir.  Ilmiylik  prinsipi  taklif  qilinayotgan  o‘quv 
materiali fanning zamonaviy yutuqlariga javob berishini talab qiladi.  
4.
 
Pedagogik  muammoni  hal  qilishga  qaratilgan  pedagogik  fikrning 
vujudga  kelishi;  fikrni  ishlab  chiqish;  pedagogik  fikrni  faoliyatda,  o‘quvchilar 
bilan munosabatlarda ro‘yobga chiqarish; natijalarni tahlil qilish va baholash. 

---

80 
 
5.
 
V.A.  Slastenin,  N.R.  Yusufbekova  kitoblari  bilan  tanishman.  N.V. 
Gorbunovaning  «Vnutrishkolnoe  upravlenie:  teoriya  i  opыt  pedagogicheskix  i 
upravlencheskix innovatsiy» kitobini o‘qiganman. [46.60]. 
Bu guruhga tegishli savollarga to‘liq va aniq bo‘lmagan javoblar qatoriga 
so‘rov  o‘tkazilganlarning  “innovatsiya”,  “innovatsion  faoliyat”  tushunchalari 
ta’rifi bo‘yicha bilimlarini kiritish mumkin. Bu javoblar umumiy o‘rta va kasb 
tayyorgarligida  innovatsiyaning  roli  to‘g‘risida  umumiy  tushunchalar  bilan 
cheklangan.  Ular  innovatsiya  nazariyalarini  amaliy  faoliyat  bilan  bog‘lash 
to‘g‘risidagi g‘oyalarni yoritishda xatolarga yo‘l qo‘yishgan, olimlarning maktab 
innovatsion  faoliyati  nazariyalari  masalalari  ko‘rib  chiqilgan  asarlari  nomini 
noto‘g‘ri  aytishgan.  Deyarli  hech  kim  pedagogik  innovatika  bilan 
shug‘ullanuvchi respublikamiz pedagog-olimlarining familiyasini keltirmagan. 
Xalqaro  va  Respublika  anjumanlarining  o‘qituvchilar  tayyorlashni 
takomillashtirish  bo‘yicha  materiallari,  davriy  nashrlar  tahlili  innovatsion 
tayyorlash tizimida ko‘plab kamchiliklar borligini ko‘rsatmoqda.  
Bitiruvchilarning  innovatsion  tayyorgarligiga  ko‘plab  pedagogika 
oliygohlari  o‘qituvchilari  past  baho  berishgan.  Masalan,  Moskva  Davlat 
Pedagogika  Universiteti  (MDPU)  professorlari  V.A.  Slastenin  va  L.S. 
Podыmovaning haqli ravishda shuni qayd etib o‘tadilarki, ya’ni pedagogika oliy 
maktabining  kamchiliklaridan biri  bo‘lajak  o‘qituvchining  shakllanish  jarayoni 
innovatsion faoliyat tuzilmasini modellashtirmaganligidir. [46]
  
 
Yuqoridagilarga qo‘shimcha ravishda obro‘li shaxslarning – o‘qituvchilar 
tayyorlash  holatining  zamonaviy  talablarga  javob  bermayotganiga  haqqoniy 
baho beruvchi xalq ta’limining yuqori malakali xodimlari fikrlarini keltirish ham 
o‘rinlidir.