Toshkent moliya instituti iqtisodiyot nazariyasi

Yalpi taklif  
Yalpi talab  
Baholarning 
o’rtacha darajasi 
 
 
Pul taklifi 
 
Pulning 
aylanish 
tezligi 
Iqtisodiy 
resusrslar 
unumdorligi 
Ishlab chiqarish 
texnologiyasi 
 
Namayon bo’lish 
shakli 
Asosiy turlari 
Namoyon bo’lish 
shakli 
Namoyon bo’lish 
shakli 
Asosiy vositalari 

---

 
56
Bu muvozanatliklarning shakllari turli-tuman bo’lganligi sababli ular alohida 
holda xususiy muvozanatliklar sifatida chiqadi.  
Xususiy muvozanatlik – bu ikkita o’zaro bog’liq bo’lgan iqtisodiy miqdorlar 
yoki iqtisodiyot tomonlarining miqdoran teng kelishidir. 
Xususiy muvozanatlik 
ishlab chiqarish va iste’mol, aholining sotib olish layoqati va tovarlar taklifi byudjet 
daromadlari va xarajatlari, alohida tovarlarga bo’lgan talab va taklif o’rtasidagi 
muvozanatliklar ko’rilgandagina yuzaga chiqadi. Bu muvozanatliklar ichida 
mamlakatimiz Prezidenti I.A.Karimov ta’kidlab o’tganidek: «…..ichki bozorda talab va 
taklif o’rtasidagi mutanosiblikka erishish, ya’ni chiqarilgan pul miqdori bilan unga sotib 
olinadigan mollar salmog’i o’rtasidagi nisbatni ta’minlash g’oyat katta rol o’ynaydi»
1
.  
Shunday qilib, iqtisodiy muvozanatlik o’zining barcha shakllari bilan birgalikda 
inqirozsiz va ijtimoiy iqtisodiy larzalarsiz rivojlanishni xarakterlaydigan iqtisodiy 
idealdir. Real iqtisodiy hayotda makroiqtisodiy muvozanatlik talablari turli tuman 
beqarorliklar ta’sirida buzilib turadi, biroq iqtisodiy muvozanatlik nazariy modelini 
bilish, real jarayonlarning ularning ideal andozasidan farq qilinishini keltirib 
chiqaradigan aniq omillarni aniqlash, iqtisodiyotning optimal holatida faol hal qilinishini 
ta’minlash yo’llarini topish imkonini beradi. 
 
                                                 
1
 Karimov I.A. «O’zbekiston buyuk kelajak sari». T.: «O’zbekiston», 1999, 348-bet. 

---

 
57